AB Komisyonu tarafından hazırlanan Türkiye, ilişkin son değerlendirmelerin yer aldığı 2023 Genişleme Paketinde ülkemizin ekonomisine ilişkin değerlendirmelere dünkü yazımızda yer vermiştik. AB Komisyonunun Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi tarafından açıklanan raporda ülkemizin dışında Sırbistan, Arnavutluk, Karadağ, Kuzey Makedonya, Bosna Hersek, Kosova, Ukrayna ve Moldova’ya ilişkin değerlendirmelerde yer alıyor.Türkiye’nin, AB’nin kilit ortağı ve aday ülke olma durumunun devam ettiğine ilişkin sözlerle başlayan raporda, ülkemizin dış politika, göç, ekonomi, enerji gibi başlıklarda olumlu değerlendirmeler yer alırken, demokrasi, temel haklar, yargı gibi konularda önceki yıllarda yer verilen eleştiriler tekrarlandı.Rapora ilişkin AB Komisyonundan yapılan yazılı açıklamada, ülkemize ilişkin şu ifadelere yer veriliyor.”Türkiye, AB için kilit bir ortak ve aday ülke olmaya devam ediyor ancak katılım müzakereleri AB Konseyinin kararı doğrultusunda 2018’den bu yana durma noktasında. Türkiye, AB’den uzaklaşma yönündeki olumsuz eğilimi tersine çevirememiş ve katılımla ilgili reformları sınırlı ölçüde sürdürmüştür. Terörle mücadele, ekonomi, enerji, gıda güvenliği, göç ve ulaştırma gibi önemli alanlarda Türkiye ile ortak çıkar alanlarındaki işbirliği devam etti. Türkiye’nin, AB’nin ortak güvenlik ve dış politikasına uyumunu önemli ölçüde geliştirmek, kısıtlayıcı tedbirlerin önlenmesi ve tespit edilmesi konusunda işbirliğini artırmak için kararlı adımlar atması gerekiyor.”Raporda, insan hakları ve temel haklardaki bozulmanın sürdüğü iddiaedilerek, “Türk yasal çerçevesi, insan haklarına ve temel haklara saygı konusunda genel güvenceler içeriyor ancak mevzuatın ve uygulamanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatlarıyla uyumlu hale getirilmesi gerekiyor” değerlendirmesi yapıldı.Raporda, ifade özgürlüğü konusunda ciddi gerilemenin yaşandığı belirtilirken, sivil toplum kuruluşlarının artan baskıyla ve faaliyet alanlarının daralmasıyla karşı karşıya kaldığı öne sürüldü.Yargı alanında son yıllarda çok sayıdaki reform paketine rağmen yapısal eksikliklerin giderilmediği, AİHM’in bazı kararlarının uygulanmamaya devam edilmesinin “endişe verici” olduğu değerlendirmesine yapıldı.Türkiye’nin göç ve iltica politikası konusunda bazı ilerlemeler kaydettiği bildirilen raporda, AB-Türkiye Göç Mutabakatı’nın işbirliğinin ana çerçevesi olmaya devam ettiği belirtildi ve “Genel olarak, Türkiye ile Yunanistan arasındaki yasa dışı sınır geçişlerinin sayısı, AB-Türkiye Bildirisi’nin kabul edilmesi öncesine göre önemli ölçüde düşük kaldı” değerlendirmesine yer verildi.Raporda, AB-Türkiye arasındaki vize serbestisi görüşmelerine de değinilerek, “Vize serbestisi yol haritası kapsamında öne çıkan hiçbir kriter yerine getirilmedi. Türkiye’nin hala mevzuatını vize politikasına ilişkin AB müktesebatıyla daha fazla uyumlu hale getirmesi gerekmektedir” görüşü ifade edildi. Türkiye’nin, dış politika alanında aktif ve önemli bir aktör olduğuna dikkat çekilen raporda “bu da AB-Türkiye ilişkileri açısından önemli bir unsurdur” ifadesi yer aldı.Türkiye’nin Orta Doğu politikasına ilişkin görüşlere de yer verilen raporda, bölgede yaşanan sorunların çözümünde Türkiye’nin aktif bir rol üstlenmek istediğine dikkat çekildi. Türkiye’nin Güney Kafkasya ve Orta Asya’da “büyüyen bir varlığa” sahip olduğuna işaret edilen raporda, Ankara’nın Afrika, Latin Amerika ve Asya ülkeleriyle ilişkilerini genişletme çabalarına da devam ettiği belirtilerek, Türkiye’nin AB’nin ortak güvenlik ve savunma politikasına ve AB savunma girişimlerine aktif olarak dahil olmaya devam ettiği vurgulandı.Raporda, Kıbrıs sorunuyla ilgili Türkiye’nin Rum kesimini tanımayı reddetmesine ilişkin görüşlerinin değişmediği vurgulanarak, BM Güvenlik Konseyi Kararlarına aykırı olarak Kıbrıs’ta defalarca iki devletli çözümü savunduğu belirtildi. Bu durumun, AB’nin politikası ile uyumsuz olduğu ifade edildi. Ayrıca Türkiye- Yunanistan ikili ilişkilerinde kayda geçen bir olumsuzluk yaşanmadığı da raporda yer aldı.Evet, iki gündür sizlere AB Komisyonu tarafından hazırlanan ve içinde Türkiye’ye ilişkin görüşlerin de yer aldığı “2023 Genişleme Paketi” raporunu paylaştık. Rapordan da anlaşılacağa üzere Türkiye halen bölgesinin en güçlü ülkeleri arasında yer alıyor. Ancak bunun istikrarlı bir şekilde sürdürmesi de gerekiyor.
