Erken çocukluk çağı çürükleri (EÇÇ), özellikle 6 yaş altındaki çocuklarda yaygın olarak görülen ve diş sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bir sorun olarak öne çıkıyor. Altınbaş Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi, Uluslararası Çocuk Diş Hekimleri Birliği (IAPD) ve Türk Pedodonti Derneği Başkanı Prof. Dr. Figen Seymen, ebeveynlerin çocukların ağız hijyenine ve beslenme alışkanlıklarına dikkat etmesi gerektiğini vurguladı. Çocukların erken yaşta diş hekimiyle tanışmasının, çürük riskini en aza indireceğini ifade etti.
“600 milyondan fazla çocuğu etkiliyor”Prof. Dr. Seymen, süt dişlerinin daimî dişler için yer koruyucu olduğunu ve bu dişlerde meydana gelen çürüklerin çocukların genel sağlığını etkilediğini söyledi. Dünya çapında 600 milyondan fazla çocuğu etkileyen erken çocukluk çağı çürüklerinin, çoğu zaman tedavisiz kaldığına dikkat çeken Seymen, bu durumun çocukların ve ailelerin yaşam kalitesini düşürdüğünü, topluma da büyük maliyetler getirdiğini vurguladı. EÇÇ’nin ağrıya neden olması durumunda çocukların çiğneme, sosyal etkileşim, bilişsel ve nörolojik gelişimlerini olumsuz etkilediğini söyleyen Seymen, önlenebilir olmasına rağmen bu çürüklerin birçok çocuğu etkilemeye devam ettiğini ifade etti.
Bu çürüklerin belirtileri nelerdir?EÇÇ’nin ilk belirtisi, dişeti kenarında görülen tebeşirimsi beyaz ya da kahverengi lekeler. Seymen, bu lezyonların tedavi edilmemesi halinde çürüğün derinleşerek dişin tamamını etkileyebileceğini anlattı. Üst süt kesici dişlerin bu durumdan en sık etkilendiğini, alt ön dişlerin ise tükürük ve dilin koruyucu etkisi nedeniyle en az etkilenen dişler olduğunu aktardı.
“Emzirdikten sonra nemli bezle temizleyin”Anne sütünün tek başına çürük yapıcı bir etkisi olmadığına dikkat çeken Seymen, dişlerin düzenli temizlenmemesi ve şeker tüketimi gibi faktörlerin çürük oluşumunu tetikleyebileceğini hatırlattı. Seymen, emzirme sonrası dişlerin nemli bir gazlı bez, parmak fırça veya su ile temizlenmesini önerdi.
3 aşamada çürükleri önleme yöntemleri
Altınbaş Üniversitesi’nden Prof. Dr. Seymen, bebeğin ilk dişi çıktığında veya en geç 12 aylıkken diş hekimi muayenesinin yapılması gerektiğini kaydetti. Ayrıca, diş fırçalamaya ilk dişin sürmesiyle birlikte başlanmasının önemine de değinen Seymen, International Association of Paediatric Dentistry (IAPD)’nin erken çocukluk çağı çürüklerinin yönetiminde kanıta dayalı ve küresel olarak fikir birliğine varılmış tavsiyelerini 3 aşamada özetledi:
EÇÇ için birincil önlemeSeymen, EÇÇ’nin önlenmesinde ilk adımın, çocukların sağlıklı ağız ve diş gelişimlerini desteklemek olduğunu belirterek dikkat edilecekleri şöyle sıraladı:
Şeker alımının sınırlandırılması: İki yaş altındaki çocuklarda yiyecek ve içeceklerde serbest şeker tüketimi minimumda tutulmalı
Gece biberon ve emzirmeden kaçınma: Özellikle sık veya gece emzirilen çocuklarda, 12 aydan sonra biberon kullanımı ve gece beslenmesi durdurulmalı
Optimum florür kullanımı: Çocukların dişleri yaşlarına uygun miktarda, 1.000-1.500 ppm florür içeren diş macunu ile düzenli olarak fırçalanmalı
Diş hekimi ziyareti: Yaşamın ilk yılında çocuğun kapsamlı bir diş muayenesi için diş hekimine götürün
Florür vernik uygulaması: Çürük riski yüksek çocuklara düzenli olarak %5 florür vernik uygulanmalı
Fissür örtücü kullanımı: Hassas azı dişlerine koruyucu fissür örtücüler uygulanmalı
EÇÇ İçin İkincil ÖnlemeÇürük belirtilerinin fark edilmesinin ardından ilerlemenin durdurulması için yapılacakları şöyle belirtti:
Daha sık florür vernik uygulaması: Beyaz nokta lezyonları olan çocuklarda yılda dört kez florür vernik uygulayın
Koruyucu fissür örtücüler: Çürük lezyonu olmayan azı dişlerine fissür örtücü uygulanmalı
EÇÇ İçin Üçüncül ÖnlemeSeymen, ilerlemiş çürüklerin etkilerini en aza indirmek için ise bu 2 maddeye edilmesi gerektiğinin altını çizdi:
Gümüş diamin florür kullanımı: Kavite lezyonlarını durdurmak için etkili bir yöntemdir.
Konservatif çürük uzaklaştırma: Daha fazla diş kırılmasını, ağrıyı ve gereksiz pulpa maruziyetini önlemek için çürüklerin konservatif yöntemlerle uzaklaştırılması ve dişlerin restore edilmesi önemlidir.
