Tunus’ta son yıllarda yaşanan kuraklıktan dolayı ülkenin önemli tarım ürünlerinden zeytin üretimi yaklaşık yüzde 35 düştü.
Tunus’un sahil kesiminde yer alan Susa, Monastir ve Mehdiye kentlerindeki zeytinliklerde kuraklık nedeniyle azalan ürüne rağmen çiftçiler geç de olsa zeytin hasadına başladı.
Zeytin üretimindeki düşüş Tunus mutfağının vazgeçilmezlerinden zeytinyağının fiyatında yüzde 35 ila 40 artışa neden oldu.
“Geçen yıllara göre neredeyse üçte bir oranında ürün alabileceğiz”
AA muhabirine konuşan Mehdiye kentindeki zeytinliklerde çalışan çiftçi Reşid et-Tuzi, bu yıl ortalamanın çok altında ürün topladıklarını söyledi.
Tuzi, “Yağışların az olmasından dolayı zeytin ağaçlarının dalları kurudu. Bu sezon geçen yıllara göre neredeyse üçte bir oranında ürün alabileceğiz.” dedi.
Yeterli miktarda yağış olmadığı için taşıma suyla tarım yapan çiftçinin daha iyi ürün elde ettiğini belirten Tuzi, “Şu an çalıştığım zeytinlikte 400 zeytin ağacından sadece 10 torba (630 kilogram) zeytin toplayabildim. Verimli bir zeytin hasadı yaptığımızda en az 6 ay çalışıyoruz. Burada su yok, bu yüzden tankerlerle sulama yapıyoruz. Bir tankerin maliyeti 40 ila 50 dinar (13 ila 16 dolar).” ifadelerini kullandı.
Sahil bölgesinde binlerce yıllık zeytin ağaçları var
Tunus’un sahil bölgesindeki zeytinliklerin geçmişinin çok eskiye dayandığını anlatan Tuzi, “Zeytinlerimizin tarihi binlerce yıllık Fenike dönemine kadar dayanıyor. Bu zeytinlikte gördüğünüz ağaçlar 200, 300 ve 400 yaşlarında ve gayet iyi durumdalar. Aralarında 10 torba (630 kilogram) veya 15 torba (950 kilogram) ürün veren zeytin ağaçları var.” diye konuştu.
Tuzi, kıyı kesiminde daha çok, hem sofralık hem de yağ için kullanılan “şemlali” cinsi zeytinin yetiştirildiğini dile getirdi.
Tunuslu çiftçi, “Burada topladığımız zeytinin bir ‘veba’sı (yaklaşık 27 kilograma tekabül eden yerel ölçü birimi) normalde 100 dinar (33,3 dolar) iken, şimdi ancak 80 ile 90 dinar (26,5 ila 30 dolar) arasında. Zeytinyağı fiyatları ise 25 dinar (8,3 dolar) civarında.” dedi.
“Bu yıl zeytin üretiminde yaklaşık yüzde 35 azalma var”
Kuraklık nedeniyle ürünün çok azaldığını teyit eden bölge köylerinin üye olduğu Şebba Köylü Birliği Başkanı Muhiddin Ayyad ise şunları söyledi:
“İklim değişikliklerden dolayı yaşanan kuraklık bu yıl zeytin üretiminde yaklaşık yüzde 35 azalmaya neden oldu. Kuraklıktan dolayı çiftçilerin sulama masrafları da arttı. Bu yüzden zeytinyağı fiyatlarında büyük artış yaşandı.”
Cumhurbaşkanı Kays Said’in geçen ay sonunda, artan zeytinyağı fiyatlarına sınır getirmesini de değerlendiren Ayyad, “Zeytinyağı fiyatlarına sınır koymak çiftçinin belini kıracak bir darbe. İlk ürünlerden elde edilen zeytinyağı fiyatları 25-26 dinar (8-8,3 dolar) civarındayken Cumhurbaşkanı’nın zeytinyağı fiyatlarına sınırlama getireceğini açıklamasının ardından 22 dinara (7 dolar) düştü. Şu an çiftçimiz, Cumhurbaşkanı’nın bu fiyatı daha da aşağıya çekebileceği korkusunu yaşıyor.” dedi.
Tunus Cumhurbaşkanı Said, kasım ayında Tarım Bakanı Abdulmunam Bilati ile yaptığı toplantının ardından zeytinyağı fiyatlarındaki artışın fahiş olduğu gerekçesiyle fiyatlara sınırlama getirileceğini duyurmuştu.
Tunus’ta kuraklıktan dolayı barajların su seviyesi yüzde 30’un altında kaldı
Zeytinlik sahibi Muhammed eş-Şabi de kuraklıktan dolayı bu yıl hasada geç başladıklarını belirtti.
Şabi, “Az yağmur yağdığı için zeytinler geç olgunlaştı. Su olmazsa üretim de olmaz. Ürün az olduğu için çalışma saatlerimiz de düştü. Sabah 06.00’da başladığımız zeytin toplama işini 14.00’e kadar sürdürüyoruz. Ürünün az olmasından dolayı zeytinyağı fiyatlarında da büyük artış yaşandı.” diye konuştu.
Son 70 yılın en kurak yıllarından birinin yaşandığı Tunus’ta yetkililer geçen yıl eylül ayından bu yana halkı muhtemel su krizine karşı uyarıyor.
Tunus Su Gözlemevi verilerine göre temmuz ayında yağışların azlığı ve barajlardaki altyapının bozuk olmasından dolayı birçok tarım bölgesinde kuraklık yaşandı.
Ülke genelindeki onlarca barajdaki su seviyesi yıl boyunca yüzde 30’un altında kaldı.
