Zigana Tüneli 14.5 kilometre. Dünya’nın en uzun ikinci tüneli. Türkiye’nin en uzunu…Meslek büyüğüm Yavuz Donat’ın kaleme aldığı uzun bir yazısı gibi… Zigana Dağları’na, Zigana Tüneli’ne varmak için başka dağları aşmak gerek.Önümüze bir kısmı uzun, bir kısmı kısa tüneller çıktı.Bunlar dünya ölçeğindeki Zigana Tüneli’nin yavruları. Yaklaşık 12 adet tüneli saydık..
*
Ve Zigana Dağları’nı delip geçen muhteşem Zigana Tüneli. Kontrol merkezi… 14.5 kilometre uzunluğundaki tünelde 722 kamera… İki tünel arasında araç ve yaya geçişleri… 40 noktada 2 bin 500 mühendis ve işçimizin ter döktüğü dev eser,580 yangın söndürme dolabı… Otomatik… Robotun kumanda ettiği yangın söndürme sistemi.Öyle bir sistem ki tünelin içinde, dumanı algılayan sensörler aracılığıyla yağmur yağdırılıyor… Yangına acil müdahale.
Başımız döndü… Kayaların içinden geçtik. Hız sınırı 80 KM. Bu hızla bu tünel bitmez.
Devirler… Siyasi iktidarlar… Gelir, geçer.Mahkeme kadıya mülk değildir.Kalıcı olan ise eserlerdir. Geçmişten, günümüze. Emeği geçenleri kutluyoruz.Zigana Tüneli… 14.5 kilometre.Ama Trabzon-Erzurum yolunu 42 kilometre kısaltıyor.Dağları aşmak zorunda kalmıyorsunuz.O dağlar ki kışın kar yağınca yol kapanıyor.Zaman zaman dağdan, kaya düşüyor… Araçlar, kaya altında kalıyor… Can kayıpları yaşanıyor.Ve bölgede yükseklerde hiç eksik olmayan sis… Trafik de büyük sorun. Tünel ise… Hani ne derler? Kaymak gibi..
*Kumanda odası… Ve elektromekanik sistem… Tüneli sürekli gözetliyor.Tünelde, 50 metrede bir megafon var… Araç sürücüsü uyarılabiliyor.”Yavaşla” deniyor… Veya “İleride bir araç arıza yaptı, dikkatli olun.”Zigana Tüneli… Her şey düşünülmüş… Bazı sistemleri dünyada ilk.Eğer ulusal sistemde elektrik kesilecek olursa jeneratör hemen devreye giriyor… Otomatik.9 dev jeneratör 24 saat tüneli aydınlatacak güçte.Zigana Tüneli’nde iklim değişikliğini yaşıyorsunuz… Biz yaşadık.Tünelin Trabzon tarafında hava nemli, yağmur yağıyordu.Tünelin ortası Trabzon-Gümüşhane sınırı.Tünelden çıktık Gümüşhane kara iklimi… Yağmur yok, hava açık. İklim bir anda değişiverdi.
Zigana Tüneli’nde… Büyük bir su deposu olduğunu da söylemeliyiz.Yangın söndürme kutularını besleyen ana depo.Sistem yine robotlar tarafından yönetiliyor.Her şey 7/24 kumanda merkezi kontrolünde.Merkez Uzay Yolu filmlerinde gördüğümüz gibi bir yer.
Tünelin havalandırılması… Önemli konu… Gereken yapılmış.Tünelin üzeri dağ… Dağın üzerinde de yol var… Mevcut karayolu.Tepeden, yolun olduğu yerden tünele, boru döşenmiş.3,60 metre çapında… Biri 242, diğeri 272 metre uzunluğunda, iki havalandırma borusu.Hava girer ama yağmur girmez.Şaft sistemi… Dünyada ilk.
