Picasso’nun Guernica tablosunun ilginç ve trajik hikayesini bileniniz var mı? Tabloya adını veren Guernica kasabası, Bask Bölgesi’nde yer alan küçük bir kasaba. Hem dönemin diktatörü Franco’ya karşı direnenlerin kuzeydeki kalesi gibi görülmesi hem de Bask kültürünün merkezi olması, kasabayı o dönemde Franco için büyük bir hedef haline getiriyor.Geçmişte, Guernica’da pazar kurulduğu gün bütün kasaba o alana toplanırmış. Kasabanın sakinleri yine pazar alanında toplandığı sırada, Naziler tarafından kasaba bir anda bombardımana tutulmuş. Naziler, pazar alanındaki insanların kaçabileceği bütün yolları bombalamış ve birçok insan, hiç beklemedikleri bir anda acılar içinde ölmüş. Picasso ise olay sırasında Paris’te yaşıyor ve 1937 Dünya Fuarı kapsamında kendisine ayrılan bölüme bir resim çizmeye hazılanıyor. Bombardımanı gazetelerden öğrenen Picasso, çok etkileniyor ve 15 gün içinde bu tabloyu hazırlayarak sergiliyor. Ressam, özellikle siyah – beyaz renklerini kullanıyor ve özellikle mat boyalar sipariş ediyor. Guernica tablosu, İspanya iç savaşına diğer ülkelerin dikkatini çekmesi açısından ,çok önemli bir konumda bulunuyor. Ayrıca bu tablo, savaşın trajedisini de ortaya koyuyor. Bu bağlamda, günümüze dek yapılan en önemli politik tablolardan biri olarak önemini korumaya devam ediyor. Söylentiye göre Paris, Nazi kuşatması altındayken Picasso gestapo tarafından sorgulanıyor. Nazi subaylarından biri Picasso’ya Guernica’yı işaret ederek “Bunu siz mi yaptınız?” diye soruyor ve Picasso, o etkileyici yanıtı veriyor:
“Hayır, siz yaptınız!”
Ali Kotan ve Murathan Özbek, bu hikayeden ilham alıyor ve “Bunu siz yaptınız” diyerek yola koyuluyor. “Bunu Siz Yaptınız”, iki farklı kuşak ve iki farklı disiplinden gelen sanatçıların, birlikte üretme pratiğini ters yüz ederek farklı bir okuma sunuyor. Sanatçılar, bir yıl boyunca birbirine hem yakın hem uzak olan Ankara ve İstanbul gibi iki farklı şehirde sürdürdükleri bir araya gelme pratiğine dair deneyimlerini bu sergi ile izleyiciye sunuyor. Galeri Siyah Beyaz, 40. yıl sezonunun son sanatçı eşleşmelerinden Ali Kotan ve Murathan Özbek’in “Bunu Siz Yaptınız”ı ile renkleniyor.
‘ÖZBEK’İN SAKİNLİĞİNİN BİR STRESİ, BENDE DE STRESİN SAKİNLİĞİ VAR’Kotan, Murathan Özbek ile birlikte bir yıllık bir çalışma sürecinden geçtiklerini ifade ederek şunları söylüyor; “Burada iki sanatçı çıkardığımız ürünlerin dokularının uyuşup uyuşmaması meselesini mesken edindik. Bizler belli noktalarda kendimizi geri çektik ve izleyiciye yöneldik; ‘Bunu siz yaptınız.’ Çünkü yorumlar ve beğeni sizin. Siyah Beyaz’ın 40. yılının son sergisini de Picasso’dan yola çıkarak esprili bir şekilde bitirmek istedik. Perdelerle bir merak uyandırmak, izleyiciyi sakinleştirmek istedik. Perdelerle bir anlamda da izleyiciye ‘siz yapın’ dedik, meraklanın, içine girin, anlamlandırın.. Fotoğraf ve resim çok farklı dünyalar, eserlere bakarsanız iki disiplinde de bir yalnızlığı işledik. Büyük alanlarda tek insanları var. Özbek’in sakinliğinin bir stresi, bende de stresin bir sakinliği var. İkisi birleşti.”
‘YAN YANA DURDUĞUNDA KONUŞABİLEN ESERLER’Özbek ise Kotan ile tarzlarının uzaklığını dile getirerek, şöyle konuşuyor; “Ben biraz daha sinematik çalışırken Kotan’ın eserlerine soyutluk hakim. Ancak gönül birliğinden olacak, konuşa konuşa ortak bir noktada buluştuk. Yalnız figürlerimizi yakaladık, bu figürler onun eserlerinde biraz daha saklı bende daha net. Bir taraftan 40. yılına atıf olarak Siyah Beyaz’a da ‘Bunu siz yaptınız, sayenizde buluştuk, biz normal şartlarda böyle bir şeye kalkışmazdık’ dedik. Bağları bazen yalnız figürlerden, bazen renklerden kurduk. Sergide de tamamen iç içe geçme değil yan yana durma hali hakim. Yan yana durduğunda konuşabilen eserler.
Bir yanda geleneksel malzemeyle diyaloğu son derece kuvvetli olan Ali Kotan, diğer yanda ise fotoğraf ve çağdaş malzemelerle diyalog kuran Murathan Özbek’i bir araya getiren ‘Bunu Siz Yaptınız’, fotoğraf ile resmin iki yüzyıldır süren ilişkisini görmek isteyen sanatseverler için, 1 Haziran’a kadar Siyah Beyaz Galeri’de ziyarete açık olacak.
