İlk etapta 100 milyar lira tasarrufu amaçlayan paketler dizisinin ilki açıklandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından Beştepe’de açıklanan “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi”ne göre, bugüne kadar kamuoyunda şikayet konusu olan birçok uygulamaya sınırlama getirildi.
Getirilen sınırlamalarla kamuda ne kadar tasarruf sağlanacak bilemiyoruz ama, açıklanan ilk paket başta muhalefet partileri olmak üzere birçok kesimde “dağ fare doğurdu” şeklinde nitelendirildi. Medyaya yansıyan haberlere göre 100 milyardan başlayıp 250 milyara kadar uzanan bir grafik çizeceği belirtilen sekizinci ama, “yeni tasarruf paketi” bu haliyle vatandaşlar nezdinde de çok olumlu bir izlenim bırakmadı.
Vatandaş açıklanan paket ile ne kadar bir tasarruf sağlanacağını öğrenemedi mesela. Ya da birkaç yerden çeşitli adlar altında para alanlara getirilen üst sınırın ne olacağını anlayamadı. Ya da sözleşmelere bağlanan uygulamaların 2024 ya da daha sonrasını kapsayıp kapsamadığını yine pakette göremedi.
Göremediklerimizin listesini uzatmak mümkün. Ancak şu bir gerçek ki, burada kamudan çok yine işi çalışanların omuzlayacağı gibi bir sonuç ortaya çıktı. Paketlerin gerisinde neler var zamanla göreceğiz. Ancak biz sıcağı sıcağına yeni pakette yer alan ana başlıkları sizlerle paylaşalım.
İlk başlığı kamuda taşıtlar oluşturuyor. Taşıt alanında kamu filo yönetim sisteminde taşıt sayısı ve kullanım standartları belirlendi. Ambulans, savunma güvenlik gibi alanlar haricinde, yeni araç satın alma ve kiralama 3 yıl süreyle durdurulacak. Mevcut taşıt kiralama sözleşmeleri de izin alınmadan yenilenmeyecek. Bütçe dışı kaynaklardan yani vakıflardan veya ilgili kuruluşlardan taşıt kullanımı da çok sıkı kurallara ve izne tabi tutulacak. Kanunla izin verilenler hariç, yabancı menşeli araç kullanımı sonlandırılacak. Mevcutların sözleşmelerinin sona ermesi gerekecek.
Kamu istihdamında 3 yıl boyunca emekli olanlar kadar yeni personel istihdam alınacak. Açıktan atama izinleri bütçe kanununda belirlenecek. Destek personel sayısı belli bir program dahilinde azaltılacak. Kamuda esnek ve uzaktan çalışma modelleri daha da geliştirilecek.
Yapılacak düzenleme ile yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getirilecek. Münferit olarak devletin bazı özel kuruluşlarındaki payına binaen alınan ücretlerin sınırı aşan kısımları bütçeye gelir olarak eklenecek.
Deprem riski olanlar hariç, yeni bina alımı ve yapımı 3 yıl süreyle durdurulacak. Kamu binalarına daha önce kişi başı metrekare standardı getirilmişti. Bunun etkin bir şekilde uygulanması sağlanacak. Mevcut binalar da kurumlar arası etkin kullanılacak. Yeni bina kiralanmasına izin verilmeyecek, mevcut kiralamalar da peyderpey sonlandırılacak. Lojman kiraları ve sosyal tesis ücretleri rayiç bedelleri dikkate alarak gözden geçirilecek.
İhtiyaç fazlası veya ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek. Bunun için özelleştirme idaresi görevlendirilecek. Savunma ve güvenlik hariç toplu taşıma olan yerlerde kamuda personel servis hizmeti sözleşme bitiminde sonlandırılacak.
Kamuda yeni kurumlar kurulmasının önüne geçilecek, idareler arası görev dağılımı gözden geçirilerek mükerrer yapılanmalar önlenecek.
Hizmet içi eğitimler bundan sonra otellerde değil, sadece kamu tesislerinde yapılacak. Yurtdışı geçici görevlendirmeler sınırlandırılacak. Buna yönelik harcamalar, başlangıç bedelini hiçbir şekilde aşmayacak. Bu kaleme başka ödeneklerden aktarım yapılamayacak.
Bu sene için deprem ve zorunlu harcamalar hariç, mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10, yatırım ödeneklerinde ise yüzde 15 kesintiye gidilecek. Tek seferlik gelirlere dayalı kalıcı harcama programı yapılamayacak. Bu sene hiçbir bakanlık ödeneklerini bu çerçevede aşamayacak. İlave ödenek verilmeyecek.
Fiziki ilerlemesi yüzde 75’e ulaşan yatırım projeleri, deprem riski nedeniyle gerekli olan yatırım projeleri, Kahramanmaraş ve Hatay depremi sonrası planlanan projeler, tarımsal sulama başta olmak üzere gıda arzını artıracak projeler, yeşil ve dijital projeler ile OSB liman ve demiryolu bağlantı projeleri öncelik verilecek. Zorunlu haller dışında da kamu yatırım programına yeni proje alınmayacak.
Bundan sonraki tedbirler içinde sokak ve cadde aydınlatmaları, gezi, kokteyl, yemek gibi faaliyetlerin düzenlenmesine ilişkin sınırlandırılma gibi uygulamalar ile kamu kurumlarının ajanda, takvim, plaket eşantiyon ürünü gibi hediyelerin vermesi yasaklanıyor. Zorunlu haller hariç mobilya, ofis donanımı gibi demirbaş alımları 3 yıl süreyle durduruluyor.
Yazımızın başında da değindiğimiz gibi bizi tatmin etmeyen bu paketin içinde, bugün bir karadelik haline gelen Kamu-Özel İşbirliği projelerine yapılan ödemelere bir sınırlandırılma getirilmesini, bugüne kadar 200’den fazla delinen Kamu İhale Yasası ile ilgili adımlar atılmasını, Siyasi Etik Yasası ile ilgili düzenlemelere yer verilmesini, vergide adaletin sağlanması için adımların atılmasını, Varlık Fonu ile ilgili düzenlemeleri de görmek isterdik.
Umudumuzu, ikinci, üçüncü belki de dördüncü pakete kadar sürdüreceğiz.
