Amerikan iş dünyasını anlamak – 14

LAURENCE DOUGLAS FINK (D 2.11.1952)  (BLACKROCK)
1952’de California’nın Los Angeles kentinin Van Nuys bölgesinde doğan Fink bir Yahudi aileden gelmektedir. Annesi Lila (1930 – 2012) İngilizce dili profesörü, babası Frederick de (1925 -2013) bir ayakkabı dükkanı sahibi idi. Ailenin üç çocuğundan biri olan Larry University of California at Los Angeles- UCLa’dan politik bilimler dalında, 1974’te BA ve UCLA’nın Anderson School of Management’ten  1976’da MBA dereceleri aldı (Kevin Rose; Young Money: Inside the Hidden World of Wall Street’s Post – Crash Recruits, John Murray Publishing, London, 2014)
Bugün, 10.5 trilyon dolar  – bugünkü verilerle Türkiye ulusal gelirinin 10 yıllık tutarı -varlığı yöneten dünyanın en büyük yatırım şirketi BlackRock’ın chairman’i – yönetim kurulu başkanı – olan Fink 2022 yılı Nisan’ında Forbes dergisine göre 1 milyar dolar kişisel varlığa sahiptir. 2024’te varlığı 1.1 milyar dolar olmuştur. Larry, ABD’de Council on Foreign Relations komitesinin ve World Economic Forum’un yönetim kurulu üyesidir.
Orta öğretimi sırasında tanıştığı Lori Weider ile 1974’te evlenen Larry’nin üç çocuğu bulunmaktadır.  New York, North Salem’s bir çiftlikleri, Manhattan Upper East Side’da ve Colorado Aspen’de birer evi bulunan Larry, hayatı boyunca Demokrat Parti’yi desteklemiştir (https://en.m.wikipedia/wiki/Larry-Fink – 7.4.2024 – 17.4.2024).
31 Aralık 2023’te 10 trilyon dolar, 31.3.2024’te 10.5 trilyon dolar varlığı yöneten (Brooke Masters; BlackRock assets reach record 10.5 tn equities roars ahead, Financial Times, 13.4.2024) BlackRock şirketinin merkezi New York’tur ve 38 ülkede 78 ofisi bulunmaktadır. Dünyanın en büyük on yatırım fonu şirketi BlackRock’tan sonra şöyle sıralanmaktadır: JPMorgan, Vanguard, Fidelity Investments, Golden Sachs, Morgan Stanley, State Street Global, BNY Melon, Amundi, Capital Group, İnvesco. BlackRock’ ın 2023 yılında gelirleri 17.86 milyar dolar, net karı 5.502 milyar dolardır. Aralık 2023 itibariyle 19,800 kişi çalıştıran şirketin 18.4.2024’teki hisse değeri 758.23 dolardı.
BlackRock 1988 yılında, Larry Fink, Robert S.Kapito, Susan Wagner, Barbara Novick, Ben Golup, Hugh Frater, Ralph Schlosstein, ve Keith Anderson tarafından kurulmuştur. Şirketin çalışma alanları yatırım yönetimi, varlık yönetimi, risk yönetimi, yatırım fonları, döviz ticareti fonları ve indeks fonlarını kapsar. Genellikle müşterileri kurumsaldır.
First Boston bankasında çalışırken Fink, Kapito, Golup ve Novick ile bankadan ayrılmış ve BlackRock’ı kurmuştur. Fink ‘in takımı, First Boston’da mortgage – backed securities -mortgage teminatlı borç senedi – pazarının öncüsü idi ve yanlış faiz tahminleri nedeniyle Fink’ın gurubu 90 milyon dolar zarar etmişti. Fakat, bu deneyim onlara risk yönetimi alanında çalışma olanağı açtı.
The Blackstone Group’unun lideri Pete Peterson onlara risk management ile ilgili kapıyı ilk açan oldu. Blackstone Financial Management’i Peterson,  Larry Fink ile beraber kurdu. Bond – borç senedi piyasasında çalışmak ve karı %50 paylaşmak şartıyla Fink ve takımına 5 milyon dolar verdi. Birkaç ay içinde gurup karlı bir hale geldi ve 1989’da 2.7 milyar dolar fon yönetir oldu. Blackstone payı % 40’a düştü.1992’te şirket adı BlackRock’a dönüştüğünde 17 milyar dolar varlık yönetiyordu. 1994 bu rakam. 53 milyar dolar oldu. Fink’le beraber çalışmakta olan Schwarzman arasında yönetimde sorunlar çıktı. Fink yeni işe alınan elemanlara da hisse verilmesini istiyordu. Böylece kaliteli elemanlar için BlackRock’ta çalışma cazip hale gelecekti. Schwarzman bu kabul etmedi ve şirketteki kendi hisselerini sattı fakat şirketten ayrılmadı. Sonradan yaptığı bu hareketi “hayatının hatası” olarak tanımladı. Blackstone 1994 Haziranında 23 milyar dolarlık varlık yöneten mortage securities ünitesini PNC Financial Services şirketine 240 milyon dolara sattı.
1 Ekim 1999’te BlackRock hisse fiyatı 14 dolar üzerinden halka açıldı. The New York Stock Exchange’e kayıtlı olan şirket 1999 sonunda 165 milyar dolar varlık yönetimine ulaştı. 1999 – 2009 yılları arasında bir çok şirket satın aldı ve bazı yatırım şirketleri ile birleşti. 2007 -8 krizinde ABD Treasury Department, BlackRock’a, sıkıntıya giren Bear Stearns, American International Group, Freddie Mae, Morgan Stanley ve diğer başka şirketlerin şüpheli varlıklarını analiz etme, fiyatlama ve ayıklama görevi verdi. Federal Reserve de Bear Sterns ve American İnternational’ın 130 milyar borcunun tasfiyesi iznini, BlackRock’a verdi. 2009’da BlackRock dünyanın en büyük varlık yönetimi şirketi düzeyine yükseldi (https://en. Wikipedia.org/wiki/BlackRock – 14.4.2024).
2013 yılında Fortune dergisi BlackRock’ı Dünyanın Hayran Kalınan 50 şirketi arasına aldı. 2014 yılı sonunda yönetilen varlık miktarı 4.721 trilyon oldu ve bunun % 65’i kurumsal yatırımcılardı. 2017 Nisan’ında iShares bölümü şirketin %26’sını meydana getiren 1,41 trilyon dolar fonu yönetiyordu. 2020 Ocağında PNC BlackRock’taki hissesini BlackRock’a 14.4 milyar dolara sattı. Aynı yılın Mayıs’ında Federal Reserve Covid -19 ile ilgili , ilk kurum borç senetlerini geri satınalma – corporate bond buying –  pandemic programının yönetimi için BlackRock’ı seçti ( LimZuckerman,Dawn Gregory;Big Money Managers Take Lead Role in Managing Corovarius Stimulus , Wall Street Journakl,10.5.2020). 2020 Ağustos’unda Çin Securities Regulatory Commission, BlackRock’a, Çin’de mutual bond yatırım işini başlatma iznini verdi. 2023 Haziran’ında United States Securities and Exchange Commission’dan Spot Bitcoin Exchange – Traded Fund (ETF) kurma izni alan BlackRock bu fonu 19 Ocak 2024’te 1 milyar dolarlık bir fona çıkarmayı başardı. 2023 Ağustos’unda New Zealand ile 2030 yıla kadar 100% yenilenebilir enerji projelerine dönüşecek güneş, rüzgar, yeşil enerji ve enerji depolama konusundaki yatırımlar için 2 milyar NZdolarını kapsayan bir anlaşma imzaladı. 2024 Ocağında firma, 3 milyar dolar nakit ve 12 milyon adet BlackRock hissesi karşılığında, 12.5 milyar dolara Global Infrastructure Partners firmasını satınaldı.
2023 yılında ABD’de GNP- yıllık ulusal brüt gelir -bir önceki yıla göre % 6.3 diğer bir deyişle, 1.61 trilyon dolar artmış ve 27.36 trilyon dolara yükselmişti. 2024 yılı başında BlackRock global olarak 10.5 trilyon dolar varlık fonunu yönetmekteydi. Bu miktar ABD ulusal gelirinin % 44.5’e eşittir. BlackRock (10.5 -31.3.2024) Vanguard ( 7.6 – 31.3.2023 ve State Street (3.7 – 15.2.2024)  dünyanın üç en büyük fon şirketi toplam 21.8 trilyon varlık yönetimiyle ABD ulusal gelirinin % 80’nine yakın bir oranda global varlık yönetmektedir. Bir başka deyişle bu üç büyük fon şirketi 2023’te 1.1 trilyon dolar hesap edilen Türkiye ulusal gelirinin neredeyse 20 yıllık toplamına eşit bir global fon yöneticisidir. Bu büyüklükler ABD’de mali piyasalarda temel reformların ve daha etkin kontrol sağlayacak kuralların uygulanmasını gerektirmektedir.
BlackRock’ın kurucu takımının lideri Larry Fink 1976’da New York merkezli yatırım bankası First Boston’da çalışmaya başladı. 1986’ya kadar başarılı bir dönem geçirdi fakat, o yıl onun yanlış faiz tahminleri yüzünden banka 100 milyon dolara yakın kayba uğradı. Vanity Fair, gerçi  2010,’da Fink’in First Boston’a çalıştığı süre içinde 1 milyar dolar kazandırdığına işaret etmişti (Suzanne Andrews;Larry Fink’s 12  trillion Shadow, Vanity Fair, April,2010)
1988’de The Blackstone Group’un şemsiyesi altında Fink ve takımı BlackRock adı altında çalışmaya başladı. Fink iki kurucudan biri ve BlackRock’ın direktörü oldu. 10 yıl sonra 1998’de BlackRock bağımsız oldu ve Fink,1994’ten beri devam ettirdiği chairman  pozisyonunu sürdürdü. Ve şirket 1999’da halka açıldı. Şirketin başka şirketleri satın alarak ve doğal olarak büyümesinde, Fink büyük rol oynadı.  2008 ekonomik krizinde ABD ekonomisinin tekrar çalışır hale getirilmesinde ve 2020 coronavirus pandemic  krizinde de devlet bonolarının geri satın alınmasında onun oynadığı rol  hiç  unutulmadı. 2018 yılında Forbes dergisi Dünyanın En Etkin Güçlü Kişileri arasında onu 28.sıraya koydu.
Fink, BlackRock  yönetim kurulu başkanlığının yanısıra, New York New  Üniversity’nin mütevelli heyetinde, NYU Langone Medical Center’in mütevelli heyetinde, theBoys and Girls Club of New York’un yönetiminde, 2009’da kurduğu Lori and Laurence Fink Center for Finance & Investments at UCLA –  Anderson’ın, yönetim kurulu başkanlığında görev yapmaktadır.
Fink 2016 Aralığı’nda Başkan Donald Trump’ın organize ettiği “Business Forum”a katılmıştır. 2018’de yazdığı ve bütün CEO’lara gönderdiği açık mektupta onları çevre korunmasına, çevre halkı ile daha yakından ilgilenmeye,  değişik kökenden gelenleri ayırmaksızın çalıştırmaya davet etmiştir. 2019’da CEO’ların sosyal ve politik konulardaki boşluğu doldurmaları gerektiğini yazmıştır (Andrew Ross Sorkin; World’s Biggest Investor Tells CEOs Purpose is the’’Animating Force’’ for profits, The New York Times, 17.1.2019). Ekim  2018’de  Jamal Khashoggi öldürülünce Suudi Arabistan’a yapacağı seyahatını iptal etmiştir (Michael J.de la Merced, Andrew Ross  Sorkin, Blackstone and BlackROck Chiefs Withdraw From Saudi Conference, The New York Times, 15.10.2018).2020’de Fink, BlackRock’ın bundan sonraki   yatırımlarında daima çevrenin korunmasının sürekliliğini dikkate alacağını belirtmiştir. Ona göre iklim ekonominin her yönünü etkiyen sürükleyici bir güç olacaktır. Ayrıca kömür kullanımı gibi çevreyi riske sokacak yatırımlardan BlackRock’ın uzak kalacağını söylemiştir. Fakat, BlackRock şirketin silah üretimi yapan firmalara önemli yatırımlar yapmış olması nedeniyle protestolara neden olmuştur.  2018 Eylül’ünde, kar amacı gütmeyen Code Pink organizasyonu, Yahoo Finance All Markets Summit’te Fink’e ciddi şekilde karşı çıkmıştır (Carlton English; Larry Fink blitzed by war protesters at conference, New York Post, 20.9.2018). Londra merkezli, 120 milyon dolarlık bir fon yöneten Bluebell Capital Partners firması, BlackRock’ı ESG – Environmental, social and government; çevre, sosyal ve kamu – ile ilgili yatırımlarda söylediklerini  samimi bulmamaktadır. 17 kişilik yönetim kurulunu ve Larry Fink’in hem chairman, hem chief executive rollerini bir arada yürütmesinin yanlış olduğunu ve bunların birinden vazgeçmesi gerektiğini belirtmektedir. Bluebell yaptığı baskılar sonucu Danone  ve Glenco şirketlerinde CEO’ların  ayrılmasına neden olmuştu. Bu nedenle Mayıs’taki BlackRock genel kurul toplantısının ilginç olacağı belirtilmektedir ( Lauren Almeda; BlackRockChief’s dual rol is not sustainable, says hedge fund, The Times, 6.4.2024).