Çocukluk, hayatımız boyunca taşıyacağımız birçok düşünce ve inancın şekillendiği en önemli dönemdir. Çevremizden, ailemizden ve sosyal çevremizden aldığımız mesajlar, ilerleyen yıllarda kararlarımızı, davranışlarımızı ve kendimize dair algımızı büyük ölçüde etkiler. Ancak bu dönemde öğrendiğimiz her şey doğru değildir. Çoğu zaman iyi niyetle verilen mesajlar ya da çocuğun kendi zihninde yanlış yorumladığı ifadeler, yetişkinlikte kişiyi kısıtlayan inançlara dönüşebilir.En sık karşılaşılan yanlış inançlardan biri, “Ben yeterince iyi değilim” düşüncesidir. Bu inanç, genellikle eleştirel ebeveyn tutumlarının bir sonucu olarak gelişir. Çocuk, sürekli olarak “Daha iyisini yapabilirdin” ya da “Neden diğer çocuklar gibi başarılı olamıyorsun?” gibi cümlelere maruz kaldığında, çabalarının hiçbir zaman yeterli olmadığını düşünmeye başlar. Zamanla bu düşünce, kişinin kendine olan güvenini sarsar ve hayat boyu sürebilecek bir yetersizlik hissine dönüşür. Bu tür bir birey, ne kadar çaba harcarsa harcasın bir noktada kendisini değersiz hissedebilir.Bir diğer sık rastlanan inanç, “Hata yaparsam cezalandırılırım” düşüncesidir. Özellikle otoriter bir ebeveyn tutumu sergilenen evlerde, hata yapmak bir öğrenme süreci olarak değil, bir tehdit unsuru olarak görülür. Çocuk, en ufak bir yanlışında azarlanır ya da cezalandırılırsa, zamanla hata yapmaktan korkmaya başlar. Bu korku, yetişkinlikte kişinin risk almaktan kaçınmasına, mükemmeliyetçi bir tutum geliştirmesine veya her başarısızlıkta kendisini ağır bir şekilde suçlamasına neden olabilir. Oysa gerçek hayat, hata yapmadan öğrenilemez.Bir başka yanlış inanç, “İhtiyaçlarım önemli değil” düşüncesidir. Aile içinde çocuğun duyguları ve ihtiyaçları görmezden gelindiğinde ya da sürekli başkalarının isteklerini yerine getirmesi gerektiği öğretildiğinde bu inanç kök salar. Örneğin, “Bencil olma, kardeşin için fedakârlık yap” gibi sıkça duyulan ifadeler, çocuğa kendi ihtiyaçlarının önemsiz olduğunu hissettirebilir. Bu düşünce, yetişkinlikte kişinin sürekli başkalarını memnun etmeye çalışan, kendi isteklerini arka plana atan ve “hayır” demekte zorlanan bir birey haline gelmesine neden olur.Bu yanlış inançlar sadece bireyin kendi hayatını değil, ilişkilerini ve çevresiyle olan etkileşimini de derinden etkiler. Örneğin, “Hata yaparsam cezalandırılırım” düşüncesine sahip bir birey, iş hayatında sürekli olarak en iyisini yapmaya çalışırken tükenmişlik sendromuna sürüklenebilir. “Ben yeterince iyi değilim” inancını taşıyan biri, ilişkilerinde kendisini ifade etmekten kaçınabilir veya sürekli onay arayışında olabilir. “İhtiyaçlarım önemli değil” diyen bir kişi ise, karşılıklı destek ve anlayışa dayalı bir ilişki kurmakta zorlanabilir.Ancak bu inançların farkına varmak, değişim için atılacak ilk adımdır. Çocuklukta öğrendiğimiz her inanç doğru değildir ve yetişkinlikte bunları sorgulamak bizim sorumluluğumuzdur. Hangi düşünceler sizi sınırlandırıyor? Hangi davranışlarınızı, çocuklukta öğrendiğiniz ama bugün geçerliliği olmayan bu inançlar yönlendiriyor? Bu soruları sormak ve bu inançlarla yüzleşmek, daha özgür bir yaşamın kapılarını açabilir.Unutmayın, çocukluk bize bu yanlış inançları öğretmiş olabilir ama hayatımızın geri kalanı bu yüklerle geçmek zorunda değil. Kendi değerimizi fark etmek, hatalarımızla barışmak ve ihtiyaçlarımıza kulak vermek, bu yüklerden kurtulmanın anahtarıdır. Farkındalıkla atılan her küçük adım, büyük dönüşümlerin başlangıcı olabilir. Hayat, yeniden öğrenmek ve değişmek için her zaman bir fırsat sunar.
