Gazetecilerin ağır bedeller ödeyerek bu mesleği yapmaya devam ediyorlar. Ağır bedeller gerçekten. Perşembe günü yayımlanan yazımda istatistiksel verilerden de bahsetmiştim. 1990 yılından günümüze yaklaşık 3 bin gazeteci haber peşinde hayatını kaybetti.
Uluslararası Haber Güvenliği Enstitüsü, (International News Safety Instutute (INSI)) deneyimleri bir araya getirerek bir gazetecilerin güvenliği için nasıl önlemler alınması gerektiğine ilişkin yapılması gerekenler listesi hazırladı. Ben de bu günü çok önemli gördüğüm için olduğu gibi sizlerle paylaşmak istedim.
Şu uyarıyı her zaman yapmak gerekir %100 güvenli bir ortam yok gazeteciler için. Ama riskleri kontrol altında tutmak, en aza indirebilmek gerekli.
1.Yaşamın korunması en önemli şeydir. Personel ve serbest çalışanlar, bir haber peşinde koşarken haksız riskler almanın kabul edilemez olduğu konusunda bilgilendirilmelidir. Haber kuruluşları, düşmanca ortamlarda gazeteciler için rekabet avantajından önce güvenliği dikkate almalıdır.
2. Yurt içinde ve yurt dışında, düşmanca ortamlara yapılan atamalar gönüllü olmalı, deneyimli haber toplayıcılarını içermeli ve yalnızca kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapıldıktan sonra yapılmalıdır. Tehlikeli bir görevi reddetmenin bir sonucu olarak hiçbir kariyer zarar görmemelidir. Haber merkezindeki editörler veya sahadaki gazeteciler, mümkün olduğunda danıştıktan sonra tehlikeli bir görevi sonlandırabilir.
3. Tüm medya personeli, düşmanca bir ortama atanmadan veya düşmanca bir ortamdan haber yapmadan önce düşmanca ortam ve risk farkındalığı eğitimi almalıdır. Buna dijital güvenlik, çevresel tehlikeler ve ilk yardım eğitimi dahildir.
4. Bu tür saldırıların neden olduğu potansiyel psikolojik travma da dahil olmak üzere çevrimiçi tacizle başa çıkmaya dikkat edilmelidir.
5. İşverenler, gazetecilerin konumdaki koşullar hakkında bilgilendirilmelerini ve uluslararası silahlı çatışma ve insani hukuk kurallarının farkında olmalarını sağlamalıdır. Gazeteciler ayrıca ilgili araştırmayı yaptıklarından emin olma sorumluluğuna sahiptir.
6. İşverenler, balistik yelekler, kasklar ve koruyucu giysiler dahil olmak üzere etkili ve güncel güvenlik ekipmanı sağlamalıdır. Tüm gazeteciler güncel ve eksiksiz bir ilk yardım çantası taşımalıdır. Tüm ekip üyeleri bu ekipmanı nasıl kullanacaklarını bilmelidir.
7. Gerektiğinde, işverenler güvenlik danışmanlarından tavsiye almalı ve sahada güvenlik refakatçisi sunmalıdır.
8. Serbest çalışanlar da dahil olmak üzere tüm gazeteciler, kişisel yaralanma, acil tahliye ve ölüm gibi düşmanca alanlarda çalışırken sigorta yaptırmalıdır.
9. İşverenler, ülke dışında bulunan muhabirler için çok tehlikeli sayılabilecek yerlere konuşlandırmadan önce yerel serbest çalışanların ve personelin karşılaşabileceği potansiyel risklerin farkında olmalıdır.
10. İşverenler, üzücü olayları haber yapan gazeteciler ve dolaylı travma yaşayan haber odası personeli için ücretsiz gizli danışmanlık hizmeti sağlamalıdır. Yöneticileri travmatik stresi tanımaları için eğitmelidirler. İşverenler, yakın akrabaların dahil olduğu bir olay olması durumunda ailelerin tam olarak bilgilendirildiğinden emin olmalıdır.
11. Gazeteciler tarafsız gözlemcilerdir. Medyanın hiçbir üyesi çalışmaları sırasında ateşli silah taşımamalıdır.
12. Gazeteciler cinsiyet, din, etnik köken ve cinsel yönelimlerine bağlı olarak belirli güvenlik endişeleriyle karşı karşıya kalabilirler ve işverenler bu endişeleri azaltmak için uygun önlemleri almalıdır.
13. Gazeteciler asla kişisel veya profesyonel sosyal medya kanallarında hassas bilgileri paylaşmamalı ve kendilerini veya meslektaşlarını riske atabilecek herhangi bir içerik yayınlamaktan kaçınmalıdır.
