Çocukların gece uykusunda dişlerini gıcırdatması ya da sıkması, çoğu zaman masum bir alışkanlık gibi görülse de uzmanlara göre bu durum ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, çocuklarda sıkça rastlanan bruksizmin (diş sıkma ve gıcırdatma) hem çene yapısına hem de ruh sağlığına zarar verebileceğini belirterek aileleri uyardı: “Bruksizm, sadece bir alışkanlık değil; çocuğunuzun stres altında olduğunun sessiz bir işareti olabilir.”
PSİKOLOJİK VE FİZİKSEL NEDENLER BİRBİRİNE KARIŞIYORBruksizmin temelinde çoğu zaman stres, kaygı, depresif ruh hali ve mutsuzluk gibi psikolojik etkenler yatıyor. Ancak Dr. Üçem’e göre bu tabloyu sadece ruhsal nedenlerle açıklamak yetersiz: “Diş değişim dönemleri, çürükler, uyumsuz dolgular, solunum ve sindirim sistemi rahatsızlıkları, hatta hormonal dengesizlikler bile bu davranışı tetikleyebilir. Aynı zamanda aile içi geçimsizlik, kardeş kıskançlığı, okul stresi gibi sosyal faktörler de önemli rol oynar.”
Üçem, her 100 çocuktan 25’inde bruksizm görüldüğünü ve bu durumun genellikle gece uykusunda fark edildiğini söylüyor. “Çocuklar genellikle bu alışkanlığın farkında olmaz. Ancak aileler, gece duydukları rahatsız edici seslerle bu durumu kolayca fark edebilir.”
DİŞ GICIRDATMA SADECE DİŞLERİ DEĞİL, GELİŞİMİ DE ETKİLİYORBruksizm tedavi edilmediğinde yalnızca dişlerde aşınma, çürük ve çene ekleminde bozulmalara yol açmakla kalmıyor; aynı zamanda çocukların uyku kalitesini düşürüyor, gelişimlerini olumsuz etkiliyor. Dr. Üçem, “Alt çene ekleminde yapısal bozukluklar, uyku bölünmeleri ve buna bağlı yorgunluk, dikkat eksikliği gibi sorunlar da ortaya çıkabilir” diyerek bu alışkanlığın ciddiyetine dikkat çekiyor.
TEDAVİ İLK ADIMI: GECE GÖZLEM VE NAZİK MÜDAHALEPeki, aileler ne yapmalı? Dr. Üçem’in önerisi oldukça pratik: “İlk adım, çocuğun gece uykusunda gözlemlenmesi. Diş gıcırdatma başladığında çocuğu hafifçe dürterek derin uykudan yüzeysel uykuya geçmesini sağlamak, bu davranışın zamanla azalmasına yardımcı olabilir. Bu yöntem sabırla ve düzenli olarak uygulanmalı.”
Çocukların gelişim döneminde olduğu için medikal plak kullanımının genellikle önerilmediğini belirten Üçem, tedavinin merkezinde psikolojik destek ve düzenli diş hekimi kontrollerinin yer alması gerektiğini vurguluyor.
DİŞ HEKİMİ VE PSİKOLOG İŞ BİRLİĞİ ŞARTBruksizm şüphesi olan çocukların öncelikle bir çocuk diş hekimi tarafından muayene edilmesi gerektiğini belirten Üçem, “Dişlerde hasar olup olmadığı kontrol edilmeli. Aynı zamanda çocuğun stres düzeyi hakkında bilgi edinmek için bazı sorular yöneltilir. Gerekli görülürse bir çocuk psikoloğu ya da psikiyatristine yönlendirme yapılabilir” diyor.
SESSİZ BELİRTİLERİ GÖZ ARDI ETMEYİNBruksizm, çocuklarda sık görülen ama çoğu zaman göz ardı edilen bir sorun. Ancak bu alışkanlık, çocuğun hem fiziksel sağlığını hem de ruhsal dengesini etkileyebilecek kadar güçlü. Uzmanlar, erken fark edilen ve doğru yönlendirilen vakalarda bruksizmin kalıcı hasar bırakmadan kontrol altına alınabileceğini belirtiyor.
Ailelerin çocuklarının gece uykusunu dikkatle gözlemlemesi, stres kaynaklarını fark etmesi ve gerektiğinde profesyonel destek alması, bu sessiz tehdide karşı en etkili savunma olabilir.
