Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, Amerika Tarım Bakanlığı tarafından hazırlanan “Türkiye Yıllık Narenciye Raporu”nu değerlendirdi. Narenciye sektöründe yaşanan sorunların raporda yer aldığını belirten Demirtaş, çözüm yolu olarak, “Üretici ve tüketici arasındaki zincirin kısaltılması, lojistik maliyetlerin azaltılması, üretici örgütlerinin üreticilerden yana güçlendirilmesi, üretici kooperatiflerinin yaygınlaştırılması ve denetim mekanizmasının daha sıkı tutularak denetimlerin arttırılması” dedi.
ABD Tarım Bakanlığının ‘Türkiye Yıllık Narenciye Raporu’nu değerlendiren Demirtaş, “Raporda yüksek girdi maliyetleri, üreticide düşük fiyatlar nedeniyle limon ve mandalina ağaçlarının kesilmesine neden olduğu belirtiliyor. Raporda ayrıca Türkiye’de meyve ve sebze fiyatlarının yüksek olması, ilkbahardaki olumlu hava koşulları ve son yıllarda yeni meyve bahçelerinin tesisi nedeniyle 2023/2024 sezonunda Türkiye’deki narenciye üretiminin yaklaşık yüzde 90 oranında artarak 7 milyon tona ulaşması beklendiği ifade ediliyor. Üretimdeki artış yüksek girdi maliyetleri ve düşük fiyat konusu 2023 baharında yağışların yetersizliği meyvelerde iriliğinde kalite sorununa yol açtığına değinilmiş. Ayrıca soğuk zincir lojistiğinin yeterli olmaması nedeniyle yüzde 10-15 civarında verim kayıplarının yaşandığı bildiriliyor. Türkiye narenciye üreticileri ise ihracat pazarındaki belirsizliklere ek olarak İspanya, Mısır ve Fas gibi rakip ülkelerin verim artışının fiyatları olumsuz etkilediğini ve artık üreticilerin meyve ağaçlarını keserek alternatif arayışlar içerisine girdi” ifadelerini kullandı.
Amerika Tarım Bakanlığının raporun da girdi maliyetlerinin de geniş yer bulduğunu söyleyen Demirtaş, “Raporda artan girdi maliyetlerinden akaryakıt fiyatları 2023 yılında bir önceli yıla göre yüzde 75,5 oranında arttığı yer alıyor. TÜİK’e göre bir önceli yılın eylül ayına göre yüzde 40,97 arttı. Gübreleme, haşereler ile mücadele, sulama yoluyla bahçe bakımı ve işçi ücretleri 202’te yüzde 220 oranında artması narenciye üreticilerinin temel sorunları haline geldiği ifade ediliyor. Ayrıca Rus pazarında yaşanan sorunlar da raporda yer alıyor. Pestisit kalıntısı nedeniyle sınırdan dönen ya da reddedilen meyveler, Akdeniz meyve sineği ve ihracat kredilerine ulaşımdaki sorunlara da dikkat çekilmiş. Mesela Türkiye, Rusya’nın ithal ettiği toplam narenciyenin yüzde 60’nı karşılıyor. Ayrıca raporda Güney Afrika ülkelerindeki narenciye üreticilerinin Azerbağcan’a ciddi oranda ihracat yapmasının Türkiye pazarında daralmaya yol açtığı da yer alıyor” diye konuştu.
Narenciye sektöründe yaşanan sorunların raporda yer aldığını belirten Demirtaş, çözüm yolu olarak, “Üretici ve tüketici arasındaki zincirin kısaltılması, lojistik maliyetlerin azaltılması, üretici örgütlerinin üreticilerden yana güçlendirilmesi, üretici kooperatiflerinin yaygınlaştırılması ve denetim mekanizmasının daha sıkı tutularak denetimlerin arttırılması” dedi.
