Geçen hafta haberleri gözden geçirirken karşıma çok ilginç bir haber çıktı. Haber’in konusu İngiltere’nin eski Başbakanlar’ından Winston Churchill ile ilgiliydi. Çalınan Winston Churchill portresinin bulunduğundan bahsediyordu. Çok ilgimi çekti ve biraz araştırmaya yaptım. Bazı eserler yalnızca maddi değerleriyle değil, aynı zamanda tarihî ve kültürel önemleriyle de öne çıkar. Bunun bir örneğini çok yakın zamanda yaşadık. Eski ABD Başkanı ve aynı zamanda yeniden aday olan Donald Trump’a suikast girişimin ardından arkada ABD bayraklarının fon olduğu, Trump’ın korumaları arasında yumruğunu kaldırdığı an Even Vucci tarafından çekilen fotoğraf ile hemen tazelendi hafızalarımızda. Dönemin ünlü fotoğrafçısı Yousuf Karsh tarafından çekilen Winston Churchill’in ünlü portresi de tarihî ve kültürel önemleriyle öne çıkmaktadır. 20. yüzyılın en tanınmış fotoğraflarından biri olan bu ikonik Churchill portresi, sanatseverler, tarihçiler ve koleksiyoncuların dikkatini çekmiş ve eserin akıbeti konusunda merak uyandırmış.1941 yılında çekilen Karsh’ın Churchill portresi, İngiliz savaş liderinin en ünlü ve en çok çoğaltılan görüntülerinden biri olarak kalmıştır. Fotoğrafın hikâyesi de en az görüntünün kendisi kadar etkileyicidir. Churchill, Kanada Parlamentosu’nu Ottawa’da ziyaret ettiği sırada, Karsh ile bir dizi fotoğraf için poz verdi. Karsh, fotoğraf çekiminden hemen önce Churchill’in purosunu elinden alarak ona karakteristik bir sert ve meydan okuyan ifade kazandırdı. Fotoğrafçı o anları şöyle ifade etmişti: “Fotoğraf makineme geri döndüğümde, o kadar kavgacı görünüyordu ki beni yiyip bitirebilirdi. Winston Churchill’in portresi hayatımı değiştirdi. Çektikten sonra bunun önemli bir fotoğraf olduğunu biliyordum ama fotoğrafçılık tarihinde en çok çoğaltılan görüntülerden biri olacağını hayal bile edemezdim.” Yousuf Karsh, bu anı “aslanın kükremesini yakalamak” olarak tanımlamış ve Churchill’i, halkın gözünde hızla Churchill’in savaş sırasındaki liderliğinin ve kararlılığının sembolü haline gelmesini sağlamakla birlikte bir dönemin simgesi olarak da ölümsüzleştirmiş oldu. Yıllar boyunca bu fotoğraf, kitapları, posterleri ve hatta para birimlerini süsleyerek, sanat tarihindeki ve bir neslin kolektif hafızasındaki yerini sağlamlaştırdı.Gelelim bu fotoğrafın çalınma hikayesine. O ikonik fotoğraf, Ottawa’daki Château Laurier Oteli’nde sergilenen çerçeveli bir baskı. 1998 yılında orijinal imzalı bir baskı, Karsh’ın eşi Estrellita ile birlikte yaşadığı Ottawa’daki Fairmont Chateau Laurier oteline hediye edilmiş. Ağustos 2022’de ortadan kaybolmuş. Otel, yıllar boyunca Karsh ile yakından ilişkilendirilmişti; Karsh, uzun yıllar burada bir stüdyoya sahipti.Otel personeli, fotoğrafın çerçevesinde bir tuhaflık fark ettiğinde orijinal eserin bir kopyasıyla değiştirildiğinin farkına varmış. Araştırmalar, fotoğrafın muhtemelen daha önce çalındığını ortaya çıkarmış ve bu olay, kayıp sanat eseri için uluslararası bir arayışı da başlatmış. Polis, hırsızlığın izini Kanada’daki Covid karantinaları sırasında, 2021 Noel’i ile 6 Ocak 2022 tarihleri arasında bir zamana kadar sürmüş.Birçok kişi bu hırsızlık olayını kültürel mirasa yönelik bir darbe olarak görmekte. Bu özel Churchill portresi yalnızca bir sanat eseri değil, aynı zamanda tarihin önemli bir anına, 20. yüzyılın en kritik dönemlerinden birine dair bir bağlantılı.Yetkililer, hırsızlıkla ilgili soruşturmayı hemen başlattı, ancak olayın detayları hâlâ belirsiz. Fotoğrafın çalındığı otelin güvenlik önlemleri sorgulanırken, eserin değiştirilmesinin uzun süre fark edilmemesi güvenlik açıklarını gözler önüne serdi. Sanat hırsızlığı uzmanları, hırsızın fotoğrafın değeri ve yeri hakkında detaylı bilgiye sahip biri olabileceğini öne sürdü.Bu hırsızlık olayı, kamuya açık alanlarda sergilenen sanat eserlerinin güvenliği konusunda tartışmaları yeniden alevlendirdi. Müzeler genellikle sıkı güvenlik önlemleri alırken, oteller veya özel koleksiyonlar gibi yerler daha zayıf korunmakta ve bu da onları hırsızlığa daha açık hale getirmektedir.Yine de Churchill portresinin bir gün geri bulunacağına dair umut hep var olmuş. Fotoğrafçı Yousuf Karsh tarafından 1941 yılında çekilen 67 yaşındaki İngiliz devlet adamı Winston Churchill’in “Kükreyen Aslan” portresi, eski İngiltere Başbakanı’nın en kalıcı fotoğraflarından biri. Winston Churchill’in en ikonik portrelerinden birinin orijinal baskısı, iki yıl önce Kanada’da kaybolmasının ardından İtalya’da bulundu. Sanat hırsızlığı nadir olmasa da, bu olayda olduğu gibi ikonik eserleri içeren hırsızlıklar nadir görülmektedir. Çalınan sanat eserleri genellikle özel koleksiyonlara karışır veya fidye için alıkonulur. Bazı durumlarda, yıllar veya on yıllar sonra yeniden ortaya çıkar. Karsh’ın Churchill portresi gibi yüksek profilli eserlerin hırsızlığı, kolluk kuvvetleri için özellikle zorlayıcıdır çünkü bu eserler genellikle çok tanınmış oldukları için açıkça satılamaz.Ottawa polisi, portrenin İtalya’da bulunduğunu doğruladı. Cenova’dan bir kişi baskıyı, çalındığından habersiz olarak bir Sotheby’s müzayedesinde satın almıştı.Baskının şu anki sahibi henüz yeni teyit edilmiş olsa da Kanada polisi bu yılın başlarında 25 Nisan’da baskının çalınması ve satılmasıyla bağlantılı olarak Powassan, Ontario’dan bir kişiyi tutukladı. 43 yaşındaki şahıs 26 Nisan’da mahkemeye çıkarılmış ve sahtecilik, hırsızlık, kaçakçılık ve mala zarar verme ile suçlanmış. Fotoğraf kimliği açıklanmayan alıcı tarafından bu ay Roma’da Kanada polisine geri teslim edilecekmiş.
