Türkiye, 31 Mart’ta yerel yönetimleri seçmek üzere sandık başına gitti. Denge ve Denetleme Ağı (DDA), yerel seçimler öncesinde seçim kampanyasının bir parçası olarak 6 şehirden 54 farklı sivil toplum örgütünün katılımıyla Hemşehri Formları’nı düzenledi. Forumlarda sivil toplum örgütlerinin yerel yönetimlerden talepleri alındı. Seçimlerin ardından yapılan panelde, sivil toplum örgütlerinin beklenti ve talepleri ile birlikte yerel yönetim-sivil toplum iş birlikleri tartışıldı.
Hemşehri Forumları çalışmasının ana amacı; farklı çalışma alanlarında faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerini, kendi şehirlerinde karşılaştıkları sorun alanları ve muhtemel çözüm önerileri üzerine diyalog geliştirmeleri için bir araya getirmek. Forumun ilk bölümünde, STÖ temsilcilerinden rastlantısal bir biçimde oluşturulan gruplar, bulundukları ilde karşılaştıkları sorun alanları üzerine konuştu. Forumların ikinci bölümünde ise STÖ’ler yerel yönetimlerden somut taleplerini belirtti. Hemşehri Forumlarının ardından, illerdeki kolaylaştırıcıların da dahil olduğu savunuculuk grupları yerel seçimlerde rekabet edecek adaylara ziyaretler gerçekleştirmiş; o şehirde öne çıkan sorun alanları ve STÖ’lerin taleplerini paylaştı.
Hemşehri Forumları, toplamda 54 farklı sivil toplum kuruluşundan 68 temsilcisinin katılımıyla 6 farklı şehirde gerçekleştirildi. Son Hemşehri Forumu, 6 Şubat depremlerinden etkilenen şehirler özelinde yürütüldü. Forumları takiben, 6 farklı siyasi parti ile görüşüldü ve partilerden 5’i kendilerine sunulan iyi niyet beyannamesini imzaladı.
DDA’nın Hemşehri Forumları sırasında edindiği deneyim, belirlenen pilot illerde STÖ’lerin aktif bir şekilde çalıştığını ancak aralarındaki koordinasyon ve iş birliğinin zayıf kaldığını gösterdi.
Toplantıya İstanbul’dan bağlanan İstanbul Politikalar Merkezi Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman, “13 yıldır Anadolu’nun farklı bölgelerinden gelen yerel sivil toplum örgütleriyle birlikteyiz. Hem akademik olarak hem de İstanbul Politikalar Merkezi Direktörü olarak sivil toplumun şartlar ne kadar zor olursa olsan ülkenin geleceği için çok önemli rol oynadığına inanıyorum” diye konuştu. 2019 seçimlerinden sonra, yerelin giderek öneminin arttığını ifade eden Keyman, “Son beş yılda hem merkezi yönetim, hem de yerel yönetimlerde bir denge denetleme oluşmaya başladı. İkisinin de farklı kesimler tarafından götürülmesi bir denge denetleme olasılığını ortaya çıkardı. Bu da sivil topluma yer açtı diye düşünüyorum. O yüzden de sivil toplumun bu son beş yılda önemini de gördük. Bundan sonra da göreceğiz. Bence Türkiye’nin tekrardan demokratikleştirme platformuna oturması için sivil toplum yerelden başlayarak çok önemli bir rol oynayacak” dedi.
‘BİR ARADAYIZ, BİRLİKTE ÇALIŞIYORUZ VE SORUNLARA BİRLİKTE ÇÖZÜM BULUYORUZ’DDA Ağ Temsilcisi Zübeyde Ozanözü, panelin kendileri için son derece önemli bir platform olduğuna değinerek, şunları söyledi, “Seçim öncesinde yürüttüğümüz özel çalışmanın sonuçlarını bugün bir arada görmek heyecan verici. 1962 yılında Ahmet Hamdi Tanpınar’ın söylediği gibi, ‘Biz bu kentin sahibi değiliz.’ Biz bu noktada Denge ve Denetleme Ağı olarak, yaşadığımız şehirlerin sahipleri olarak karar vericilerle birlikte şehirlerimizin sorunlarına sahip çıkmak ve çözümler üretmek istiyoruz. Bu anlamda, denge ve denetleme görevi, şehir yöneticilerine rehberlik etmek ve sorumluluklarını hatırlatmak açısından kritik bir rol oynuyor. Türkiye’nin dört bir yanına yayılmış üç yüzü aşkın sivil toplum kuruluşunu bir araya getiren Denge ve Denetleme Ağı olarak, uzlaşı ve ortak mutabakatla hareket ediyoruz. Mottomuz, “bir aradayız, birlikte çalışıyoruz ve sorunlara birlikte çözüm buluyoruz.” Bu anlayışla, sivil toplumun varlığı ve çalışmalarının devamı büyük önem taşıyor. Denge ve Denetleme Ağı, sivil toplum örgütlerinin ortak çalışmalarına destek veren önemli bir yapılanmadır. Panelimizde, bu konuları derinlemesine ele alacağız ve ortak çözümler üreteceğiz.”
‘SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ ARASI KOORDİNASYONU YEREL BAZDA CANLANDIRMAK İSTİYORUZ’DDA Araştırma ve Politika Geliştirme Koordinatörü Dr. Hakan Yavuzoğlu, “Hemşehri Forumları sürekliliğini arzu ettiğimiz bir çalışma. Türkiye’de yerel siyaseti ve kentleri konuşurken çok merkezi şekilde düşünüyoruz. Yereli yerelden konuşmamız çok önemli. Biz genelde artık üçüncü dalga otoriterleşme dediğimiz ve dünyadaki birçok ülkede demokratik kurumların erozyona uğradığı bir süreçten geçiyoruz. Bu süreçlerde demokratik direnç kavramı üzerinde duruyoruz. Sivil toplum bunun temel taşı. Türkiye’de fazlasıyla sivil toplum örgütü var ancak bunlar ne oranda birbiriyle iş birliği ve koordinasyonu içerisinde bilmiyoruz. Hemşehri Forumları’nda yereli yerelden konuşarak, yine yerel bazda sivil toplum örgütleri arası koordinasyonu canlandırmak istiyoruz. Aynı kentte aynı sorunlar üzerine çalışmalar yapan STK’ların bir araya gelerek farklı ilçelerdeki sorunları birbirleriyle müzakere edebildikleri bir ortam oluşturulması amacımız. Bu demokratik direnç hususunda önemli. DDA’nın Hemşehri Forumları sırasında edindiği deneyim, belirlenen pilot illerde STÖ’lerin aktif bir şekilde çalıştığını ancak aralarındaki koordinasyon ve iş birliğinin zayıf kaldığını gösteriyor. Böylesi bir zayıflık, STÖ’lerin karar alma süreçlerine katılımını, yerel düzeyde etkili izleme ve savunuculuk çalışması yapma kapasitesini de sekteye uğratıyor. Bu bağlamda, STÖ’lerin yerel düzeydeki etki kapasitesinin artırılması yerel düzeyde sivil toplum iş birliğini ve katılımını geliştirmenin yollarını belirlemekle mümkün olacaktır.”
Ardından, Hemşehri Forumlarının sonuçları ve şehirlerden deneyim paylaşımı bölümünde Trabzon ve Mardin’den gelen kolaylaştırıcılar ve savunuculuk grupları temsilcileri söz
aldı. Moderatörler Dr. Hakan Yavuzyılmaz ve Nilufer Demiroğlu, katılımcılarına söz hakkı verdiler ve şehirlerindeki deneyimlerini paylaşmalarını sağladılar. Ara sonrasında gerçekleşen panelde, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı’ndan Dr. Itır Akdoğan, Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Savaş Zafer Şahin, Eskişehir Kent Konseyi’nden Ahmet Kaplanoğlu ve Çankaya Kent Konseyi’nden Mustafa Coşar, yerel düzeyde sivil toplum işbirliğinin ve katılımının nasıl geliştirilebileceğini tartıştılar.
