Ankara’da Ramazan Bayramı öncesi alışveriş telaşı tüm hızıyla devam ediyor. Tarihi Ulus Hali ve semt pazarları, bayram hazırlıkları için alışverişe çıkan vatandaşlarla dolup taşıyor. Şeker, kolonya, çikolata ve lokum gibi bayram ikramlıkları en çok tercih edilen ürünler arasında yer alıyor. Vatandaşlar, bayram sofralarını eksiksiz hazırlamak ve sevdiklerine hediyeler almak için yoğun bir şekilde alışveriş yapıyor.
BAKLAVA VE BAYRAM ŞEKERİNİN FİYATI YÜZDE 50 ARTTIAnkara’da bayram alışverişi hem vatandaşlar hem de esnaflar için bir gelenek ve kültürel bağ oluşturuyor. Bayramın manevi havasını hissetmek isteyenler, alışveriş yaparken aynı zamanda sevdiklerine güzel anılar bırakmayı hedefliyor. Tarihi Ulus Hali ve semt pazarları, bu özel günlerin hazırlıklarını tamamlamak için en ideal noktalar olarak öne çıkıyor. Bayram alışverişi, sadece bir ekonomik faaliyet değil, aynı zamanda toplumsal dayanışmanın ve paylaşmanın bir göstergesi olarak da önem taşıyor.
Ankara’daki esnaf, Ramazan Bayramı öncesi alışverişlerin eski canlılığını kaybetmesinden dolayı hayal kırıklığını dile getiriyor. Geçmişte bayram arifelerinde yoğun bir müşteri akınına alışkın olan esnaflar, artık bu hareketliliğin azaldığını söylüyor. Fiyat artışları, ekonomik dalgalanmalar ve değişen alışveriş alışkanlıkları bu durumu büyük ölçüde etkiliyor. Kaliteli malzeme kullanılmış baklavanın kilogram fiyatının 700 liradan başladığını ifade eden baklava ustası Şinasi Gül, bu fiyatın aşağısında satılan baklavanın kaliteli malzemeden yapılmadığını belirtti. Gül, geçtiğimiz yıldan bu yana baklavaya yüzde 50 zam yapıldığını da sözlerine ekledi.
Bir kg bayram şekerinin fiyatı ise bu sene 250 liradan başlıyor. Bayram şekerinde de geçtiğimiz yıldan bugüne kadar yaklaşık yüzde 50 civarında fiyat artışı yaşandığını esnaf belirtiyor.
Esnaf, bayram alışverişinin bu sene nasıl geçtiğine ilişkin şunları söyledi:
“İNSANLAR BAKLAVA TEZGAHINA YAKLAŞMAYA BİLE ÇEKİNİYOR”Mehmet Bey (40, tatlıcı):
“Eskiden bayramdan önce dükkanımız tıklım tıklım olurdu, tezgahlarımızı doldururduk. Şimdi bakıyorsunuz, insanlar geliyor ama baklava tezgahına yaklaşmaya bile çekiniyor. Hadi tatlı almıyorlar, şekerle kolonya da mı alınmaz? İnsanlar artık bayram alışverişini zorunlu ihtiyaçlarla sınırlıyor, neyse ki az da olsa alan var.”
Ayşe Hanım (55, şekerlemeci):
“Ben 30 senedir bu dükkanı işletiyorum, böyle durgunluk görmedim. Bayram öncesi kalabalık olurdu, mahallede çocuk sesinden geçilmezdi. Şimdi müşteri geliyor ama bir kilo şeker yerine yarım kilo alıyor. Çikolata bakıyor ama fiyatı duyunca almadan gidiyor. Bayram ruhu, alışverişteki heyecan, ne yazık ki geçmişte kaldı gibi.”
Hasan Bey (47, giyim mağazası işletmecisi):
“Eskiden çocuklar bayramlık kıyafetlerini seçmek için heyecanla gelirlerdi. Şimdi insanlar giyim alışverişini erteliyor ya da ikinci el almayı tercih ediyor. Bize uğrayan birkaç kişi de sadece fiyat sorup geçiyor. Üç sene önceki bayram kalabalığı nereye kayboldu? Hem ekonomik sıkıntı hem de alışkanlık değişti. Biz esnaf olarak bu değişen durumun yalnızca ekonomiyi değil, bayram kültürünü de etkilediğini düşünüyoruz. Geleneksel olarak bayram alışverişi ailece yapılan bir etkinlikti hem manevi hem de sosyal bağları güçlendiriyordu. Ancak şimdi bu ritüel, ekonomik koşullarla mücadele eden bir zorunluluk haline gelmiş gibi görünüyor.”
Esnaf, insanların yeniden bayram coşkusunu yaşamasını umut ediyor ve her koşulda hizmet sunmaya devam etmeye çalışıyor. Bayram alışverişinin eski günlerdeki gibi hareketli olması ve müşterilerin yüzündeki tebessüm, onlar için en büyük mutluluk kaynağı. Eğer bu kültürel geleneğin yaşaması için daha fazla destek sağlanabilirse, esnaf da vatandaş da bayramların manevi havasını tekrar hissedebilir.
VATANDAŞIN GÖZÜNDEN BAYRAM ALIŞVERİŞİMehmet Altınbulak, torunları için şeker alışverişi yaparken duygularını şu şekilde ifade etti: “Bayramda torunlarımın yüzünü güldürmek istiyorum. Şeker fiyatları biraz pahalı ama ne yapalım, idare edeceğiz artık. Mamak’tan geldim, burada fiyatlar biraz daha uygun. Market yerine burayı tercih ediyorum. Torunlara şeker vereceğim, harçlık da vereceğim. Bayramın manevi havasını yaşamak için elimden geleni yapıyorum.”
Mehmet Bey gibi birçok vatandaş, bayramın ruhunu yaşatmak için alışveriş yaparken aynı zamanda bütçelerini de göz önünde bulunduruyor.
Mehmet Bey (54, emekli):
“Bayram geliyor ama bu fiyatlarla bayramı nasıl yapacağız bilmiyorum. Baklava almak istedik torunlar için, çünkü bayramda tatlı şart. Ama geçen sene 80-90 liraya aldığımız tatlı şu an 150 lira olmuş! Evde yapmayı düşündük ama unun, şekerin fiyatı da aynı. Yine pahalı. Ne yapsak bilemedim; ya bir tepsi alıp idare edeceğiz ya da tatlı işinden vazgeçeceğiz.”
Aysel Hanım (37, ev hanımı):
“Biz her bayram ailece toplanırız, geleneklerimiz böyle. Ama şeker ve çikolata fiyatları o kadar arttı ki bir kilo almak bile lüks oldu. En basiti kolonya bile iki katına çıkmış. Marketlerde dolaşıp duruyorum, uygun bir şey bulabilir miyim diye, ama nereye baksam aynı. Çocukların yüzü düşmesin diye uğraşıyoruz ama her şey gittikçe zorlaşıyor.”
Ali Bey (45, minibüs şoförü):
“Esnafa da hak veriyorum, onlar da zor durumda ama gerçekten bu fiyatlarla tatlı almak imkansız hale geldi. Bayramda baklava yemek gelenekti, artık lüks oldu. Çikolata desen o da aynı. Hani derler ya ‘Bayramda tatlı yiyelim tatlı konuşalım’, ama bu fiyatlarla tatlı ne mümkün!”
Emine Şahin (68, ev hanımı):
“Eskiden evde yapardık tatlımızı, şekerimiz de bol bol olurdu. Ama artık evde yapmak bile zor. Un, yağ, şeker el yakıyor. Torunlar bayrama geliyor diye en iyisini yapmaya çalışıyoruz ama bu fiyatlar hiç insaflı değil. Bayram sevinci mi kalır, böyle giderse insanlar nasıl mutlu olsun?”
Vatandaşlar, bayramın manevi atmosferini yaşatmaya çalışırken artan fiyatların getirdiği zorlukları aşmaya uğraşıyor. Pek çok kişi bütçesini dengelemeye çalışırken hem esnafın hem de kendi durumunu anlamaya çalışıyor. Bu durum bayram alışverişinde alışkanlıkların değişmesine ve bazı geleneklerin eskisi kadar kolay yaşatılamamasına neden oluyor. Yine de insanlar, en azından çocuklarının yüzünü güldürebilmek için ellerinden geleni yapmaya kararlı görünüyor.
