Geleneksel gıdaların sağlık üzerindeki faydaları son yıllarda büyük bir dikkat çekiyor. Modern beslenme alışkanlıklarının yerini, doğal ve geleneksel beslenme yöntemleri almaya başlarken, fermente gıdalar bu bağlamda önemli bir yer tutuyor. Ancak, bu gıdalarla ilgili yanlış anlaşılmalar da mevcut. Altınbaş Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özbek, ekşi mayalı ekmek ve tarhana gibi gıdaların probiyotik içerdiği inancının yanlış olduğunu ancak yine de sağlık için çok değerli olduklarını belirtti.
Fermente gıdaların sağlığa faydaları nelerdir?Prof. Dr. Ahmet Özbek, fermente gıdalar ve probiyotikler hakkında önemli bilgiler paylaşırken, özellikle ekşi mayalı ekmek ve tarhana gibi geleneksel gıdaların sağlıklı bir beslenmedeki yerini vurguladı.
Prof. Dr. Özbek, bu ürünlerin probiyotik içerdiği yönündeki yaygın yanılgıya dikkat çekerek şu açıklamalarda bulundu: “Ekşi mayalı ekmek ve tarhana gibi ürünlerin probiyotik içerdiği düşüncesi doğru değildir. Çünkü bu ürünler hazırlanırken pişirme işlemi uygulanır ve bu sırada probiyotik özellik taşıyan mikroorganizmalar ölür. Dolayısıyla bu gıdaların tüketilmesiyle vücudumuza doğrudan probiyotik alınması söz konusu değildir.”
Ancak bu durumun, bu geleneksel gıdaların önemsiz olduğu anlamına gelmediğini belirten Prof. Dr. Özbek, şu ifadelere yer verdi: “Ekşi mayalı ekmek ve tarhana gibi fermantasyonla elde edilen ürünler, pişirme süreci sırasında probiyotik bakterileri kaybetseler bile, fermantasyon sırasında oluşan biyolojik bileşikler sayesinde sağlık açısından çok değerli hale gelir. Bu süreçte, hem vücudumuz için doğrudan faydalı olan hem de bağırsak bakterilerimizi destekleyen maddeler ortaya çıkar. Bu nedenle bu tarz ürünler, özellikle sindirim sistemine ve genel sağlığa dolaylı yoldan fayda sağlar.”
Geleneksel gıdaların sağlığa katkısı Prof. Dr. Özbek, ekşi mayalı ekmek ve tarhananın sadece lezzetli değil, aynı zamanda geleneksel yöntemlerle hazırlandığında sağlıklı bir beslenme için de önemli olduğunu ifade etti. “Bu gıdalar, sindirim sistemine dost bir yapıya sahiptir ve fermantasyon süreciyle doğal olarak ortaya çıkan faydalı bileşikler sayesinde, bağışıklık sistemine destek sağlar. Bu nedenle geleneksel tariflere sadık kalınarak hazırlanan ekşi mayalı ekmek ve tarhana, günlük beslenmede mutlaka yer almalıdır.” dedi.
Turşulara dikkat! Yüksek tuz riskiFermente gıdaların faydalı olduğu kadar, aşırı tüketimlerinin bazı sağlık sorunlarına yol açabileceğine de dikkat çekildi. Prof. Dr. Özbek, turşunun fermente bir gıda olmasına rağmen, probiyotik özellik taşımadığını söyledi. “Turşularda bulunan mikroorganizmalar, probiyotik bakterilerin gelişmesini destekleyen prebiyotik özellik taşıyan mikroorganizmalardır. Yani, turşu probiyotik olmasa da faydalıdır. Ancak burada önemli olan nokta, aşırı tuz tüketiminin mide kanseri riskini artırmasıdır” diyerek turşunun tuz içeriği konusunda uyardı.
Turşular, içeriğindeki yüksek tuz sayesinde lezzetli bir çeşni oluşturuyor, ancak aşırı tuzlu turşular, mide sağlığını olumsuz etkileyebilir. Prof. Dr. Özbek, turşuların sağlık açısından faydalı olabilmesi için aşırı tüketimden kaçınılması gerektiğini belirtti. Ayrıca, turşuların sindirim sistemini desteklemesinin yanında, yüksek tuz içerikleri nedeniyle dikkatli tüketilmesi gerektiğini hatırlattı.
Geleneksel gıdaların sağlığa etkisiSon yıllarda geleneksel gıdaların yeniden popülerlik kazanmasının ardında, bu gıdaların sağlığa olan faydaları yatıyor. Ekşi mayalı ekmek ve tarhana gibi fermente gıdalar, lezzetli ve sağlıklı alternatifler olarak sofralarda yer almayı sürdürüyor. Prof. Dr. Özbek, bu tür gıdaların özellikle sindirim sistemine dost yapılarıyla öne çıktığını ve bağışıklık sistemini güçlendirdiğini belirtti.
“Doğal ve geleneksel yöntemlerle hazırlanmış bu gıdalar, vücudumuz için faydalı bileşikler sunar. Bu yüzden bu tür ürünler, beslenme düzenimizin önemli bir parçası olmalıdır” diyerek, ekşi mayalı ekmek ve tarhananın sağlık üzerindeki olumlu etkilerinden bahsetti.
‘’Sağlıklı beslenme için bilinçli tüketim’’Prof. Dr. Ahmet Özbek, fermente gıdaların sağlığa faydalarından tam olarak yararlanabilmek için bilinçli bir tüketim yapılması gerektiğini belirtti. Sağlıklı bir yaşam için bu gıdaların doğru ve dengeli bir şekilde tüketilmesinin önemli olduğunu vurgulayan Özbek, “Ekşi mayalı ekmek ve tarhana, doğru yöntemlerle tüketildiğinde sindirim sistemine ve genel sağlığa faydalıdır. Ancak her şeyde olduğu gibi, aşırıya kaçmamak ve bilinçli tüketmek gerekir” dedi.
Sağlıklı yaşamın temelinde doğru beslenme ve doğal gıdalar bulunuyor. Prof. Dr. Özbek’in açıklamaları, geleneksel gıdaların, modern beslenme düzenine katkı sağlayabileceğini ve sağlıklı bir yaşam için önemli bir yer tuttuğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Prof. Dr. Özbek, son olarak sağlıklı bir yaşam için fermente gıdaların bilinçli tüketilmesinin önemine vurgu yaparak, bu ürünlerin faydalı etkilerinden yararlanılabileceğini ifade etti.
