Gölbaşı’nda yaşanan bir olay, aslında Türkiye genelinde giderek yaygınlaşan ve sıradanlaşan bir sorunun çarpıcı bir örneğidir: Denetimsizlik, fırsatçılığı besliyor; vicdan yerini keyfiliğe bırakıyor.
Bir vatandaş, annesinden yadigâr kalan birkaç bakır eşya için kalay yaptırmak üzere Gölbaşı’ndaki bir bakırcıya başvuruyor. Ulus’taki usta kalaycıları tercih etmek yerine, yakındaki bu esnafa güveniyor. Ancak karşılaştığı manzara ne esnaflıkla bağdaşır ne de etikle…
Toplamda en fazla bir saat sürecek kalay işlemi için 2500 TL talep ediliyor. Üstelik işçilik özensiz, uygulama eksik. Söz verilen işlem yerine getirilmemiş; güğümlerin boğaz kısmı atlanmış, ibrik yüzeysel parlatılmış, tavaların dış pasları öylesine fırçalanmış… Tüm bunlara rağmen tam ücret istenmiş ve alınmış.
Burada asıl sorun, sadece bir esnafın fahiş fiyatla kötü iş yapması değil. Asıl sorun, bunu göstere göstere, aleniyetle yapması ve yaptığının yaptırımsız kalacağına olan inancı.
Denetim Nerede?
Bir ilçede sadece bir esnafın belirli bir hizmeti sunuyor olması, ona piyasa koşullarını dikte etme hakkı vermez. Bu boşlukta, denetim mekanizmasının çalışmaması, vatandaşı keyfiliğe teslim eder.
Gölbaşı Belediyesi ve özellikle zabıta müdürlüğü, fiyat tarifeleri, hizmet kalitesi ve fatura denetimi konusunda sorumludur. Aynı şekilde, Maliye Bakanlığı’na bağlı denetim birimlerinin, vergi kaydı, fatura kesimi ve gelir beyanı konularında bu tür işletmeleri takip etmesi gerekir.
Peki bunlar oluyor mu?
Maalesef çoğu zaman olmuyor. İşte bu yüzden “herkes tuttuğunu öpüyor” deyimi, giderek yerleşik bir ruh haline dönüşüyor. Ahlaki çürümenin, ekonomik zorluklarla birleştiği yerde, denetimsizlik adeta bu çürümeyi teşvik ediyor.
Vatandaş Ne Yapmalı?
Elbette tüketicinin de hakkını arama yolları var:
• Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru
• Ticaret Bakanlığı’nın “ALO 175 Tüketici Hattı”
• CİMER üzerinden yerel yönetim ve ilgili kurumlara şikâyet
• Sosyal medya yoluyla kamusal baskı oluşturma
Ancak tüm bu yolların ötesinde, asıl çözüm sistematik bir denetim ve kamu yönetiminde şeffaf, etkili bir uygulama mekanizmasıdır. Hizmet sunucusunun sadece işi değil, ahlakı da denetlenmelidir.
Son Söz Yerel Yönetime…
Sayın Gölbaşı Belediye Başkanı Yılmaz Odabaşı ve ilgili esnaf odaları, bu tür şikayetleri “münferit” olarak görmemeli. Bu küçük örnek, çok daha büyük bir tablonun parçasıdır. Vatandaş, kamu otoritesinin hakkını koruyacağına dair inancını yitirmemelidir.
Aksi hâlde, sadece bakırlar değil, toplumun vicdanı da pas tutar…
