Konuya ilişkin gazetemize konuşan Ankara Pideciler, Simitçiler ve Çörekçiler Esnaf Odası Başkanı Savaş Delibaş simitçi esnafının maliyetlerin altından kalkamadığına değinerek, “1990’larda simitçilik sokaktaydı, daha sonra simit dükkanları açıldı, büyük işletmeler haline geldi. Tekrardan o şaşalı, büyük dükkanlar kapanacak ve simit yeniden sokakta satılmaya başlanacak” dedi.
Ankara Pideciler, Simitçiler ve Çörekçiler Esnaf Odası Başkanı Savaş Delibaş simit fiyatına ilişkin açıklamalarda bulundu. Odalarına zam konusuna büyük bir baskı olduğunu ifade eden Delibaş, simitçi esnafının her geçen gün dükkan kapattığını ifade etti. Bir simidin maliyetinin 13,60 TL olduğunu vurgulayan Delibaş, esnafın kar edebilmesi için en az 20 TL olması gerektiğinin altını çizdi.
“ASLINDA SİMİDE ZAM OCAK AYINDA YAPILACAKTI”“Simide yakın zamanda yapılan yüzde 50 zam esasında Ocak ayında alınan bir karardı” diyen Delibaş, “Bakanlık zammı geri çekmemizi istedi, esnafla toplantılar yaptık ve o süreçten bu zamana kadar dayanabildiğimiz kadar dayandık. Fakat artık öyle bir noktaya geldik ki esnaf dükkanını kapatmaya başladı. Zamları yapan biz değiliz, biz maliyetlerimize zam yapanlara karşı kendimizi kurtarma derdindeyiz” dedi.
Her gün her şeye zam gelirken simidin fiyatını sabitlemek ne kadar doğru diyen Delibaş sözlerini şöyle sürdürdü: “En önemlisi de ekmek ile simidin bir tutulması. Halbuki ekmek temel tüketim ürünü, simit ise özel tüketim ürünüdür. Burada vatandaşa denilmek istenen ise simitle ekmeği bir tutun, paranız olursa simit yiyin, olmazsa ekmek yiyin. Ekmek bulamazsanız hatta simit yiyin denilmek isteniyor.”
“ESNAF KİRALARINI ÖDEYEMİYOR”Maliyetlerinin her geçen gün arttığını ve simitçi esnafının zor günlerden geçtiğini vurgulayan Delibaş şöyle konuştu: “Ocak ayında vergilerimiz yüzde 1 iken yüzde 10’a çıkarıldı. KDV’nin ödenmesi sadece maliyete değil tüm ciroya yansıyor. Bu da esasında bize bir kalemde yüzde 40 zam yapıldı demektir.”
Dükkan kiralarının da esnafı zorladığını söyleyen Delibaş, “Esnafın çoğunluğu kiralarını ödeyemedikleri için mal sahipleri ile mahkemelik. Mal sahipleri de kendine göre haklılar” dedi.
BİR SİMİDİN MALİYETİ 13,60 LİRADefalarca maliyet hesabı göndermiş olmalarına rağmen bakanlığın 2 yıl boyunca simit maliyetini çıkaramadığını ifade eden Delibaş, “Makine tesisatlarının giderleri hariç bir simidin maliyeti 12,5 lira. Fırın, hava makinesi gibi tesisat giderlerini de hesaba katınca bir simidin maliyeti 13,60 liraya çıkıyor. Maliyet 13,60 lira iken biz ise simidi 15 liraya satıyoruz. İnanın üzerimizde baskı olmasa esnafın para kazanabilmesi için simidin fiyatının şuan en az 20 lira olması gerekirdi. Çünkü simitçi esnafı 2022’den sonra doğru düzgün dükkan bile açamıyor. Bunun yanı sıra çırak yetiştiremiyor, ustaların maaşları çok yüksek geliyor. Bir ustanın yevmiyesi bin 200 lira civarında. Çırak ise kendine bir gelecek sağlamak ve ileride usta olmak için simitçilerde çalışırken şuan bir çırağın alacağı para asgari ücret. Ne yazık ki asgari ücreti de az bulduklarından çırak yetiştiremiyoruz” ifadelerini kullandı.
Önceden simit ustalarının milletvekili maaşı kadar maaş aldıklarına işaret eden Delibaş şöyle konuştu: “Şimdi ise ustaların aldıkları ücretler çok düşük. İşletmeler bile doğru düzgün para kazanamıyorken çalışanlarına milletvekili maaşı kadar maaş vermeleri şuan neredeyse imkansız. Bundan dolayı da esnaf çalıştıracak eleman da bulamıyor, bu durum da ilerleyen zamanda mesleğimizin yok olmasına neden olacaktır.”
“BİZİM ÜRETİM YAPMAMIZ İSTENMİYOR”Ankara Pideciler, Simitçiler ve Çörekçiler Esnaf Odası’na kayıtlı esnaf sayısının bin 380 olduğuna dikkat çeken Delibaş, “Dükkanının masraflarına yetişemediği için bu süreçte dükkan kapatan esnafımız çok. Hatta hangi simitçiye giderseniz giden her biri dükkanının devretme ya da satma derdinde. Çünkü bir dükkan açmanın maliyeti en az 3 milyon civarında” dedi.
Türkiye’de 3 bin 200 esnaf odasının olduğunu ifade eden Delibaş, “Biz ise bunlardan sadece biriyiz. Buna rağmen esnaf odalarının içinde en çok baskıyı hisseden de bizim odamız. Odamız üzerindeki baskıları yetkililerle yaptığımız görüşmelerde ilettik, bize ekmek ve simit fiyatının ekonomiyi tetiklediğinden bahsedildi. Bunun üzerine biz ise simitçi esnafının üretim yapması istenmiyor diye düşündük. Haksız da değiliz” ifadelerini kullandı.
“SİMİT YENİDEN SOKAKTA SATILMAYA BAŞLANACAK”Delibaş konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ne iş yaparsanız yapın her işin bir maliyeti var. Esnaf para kazanmadan nasıl işini yapmaya devam edebilir ki? Örneğin bir simitçi esnafının 2 ya da 3 yıl içerisinde dükkanında çeşitli konsept değişiklikleri yapması gerekiyor, fakat 2020’den bu yana neredeyse birçok simitçi esnafı dükkanında en ufak değişikliğe bile gidemiyor.
1990’larda simitçilik sokaktaydı, daha sonra simit dükkanları açıldı, büyük işletmeler haline geldi. Tekrardan o şaşalı, büyük dükkanlar kapanacak ve simit yeniden sokakta satılmaya başlanacak.
Önceki mevzuata göre simit fiyatının artırılması için esnaftan talep gelirdi, oda olarak talepleri değerlendirir üst birliğimiz olan Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ne bağlı olan Fiyat Tarife Komisyonu’na iletirdik. Sonrasında komisyon simide zam yapmaya karar verirdi. Komisyon ise hammadde, işçilik ve diğer kalemlere ne kadar zam geldiğine bakarak ona göre simidin fiyatını artırırdı. Yani Ankara Pideciler, Simitçiler ve Çörekçiler Esnaf Odası’nın hiçbir zaman zam yapma yetkisi olmamıştır. Fakat son süreçte oda olarak yetkilerimizin neredeyse tamamı kısıtlandı. Zarar ettiğimiz halde zam taleplerimiz kulak arkası edildi, ciddiye alınmadı ve zam talebini ileteceğimiz merci Ticaret Bakanlığı olarak değiştirildi. Biz de oda olarak yetkilerimizin kısıtlanmasından dolayı Danıştay’a dava açtık. Türkiye’de ilk kez bir esnaf odası hem Ticaret Bakanlığı’na hem de ANKESOB’a dava açtı. Bu tamamen bizim sektörümüze yapılan bir haksızlıktır. O zaman bütün gıda ürünlerini birbirine endekslemesi gerekir. Fakat bu uygulama sadece simit fiyatları için geçerli.”
Delibaş, “Esasında bizden istenilen şu, her gün kullandığımız hammaddelere zam gelse de bizim simidi aynı fiyattan satmamız isteniyor. Simitçi esnafının bu şartlarda ayakta kalması zor olacağı için biz de bunu kesinlikle kabul etmiyoruz” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Kaynak: Haber Merkezi
