Merhaba! Bugün, Amerikan sinemasının en sade ama en dokunaklı aşk hikâyelerinden biri olan Marty filmine göz atacağız. 1955 yapımı bu film, büyük prodüksiyonlara ve göz kamaştırıcı sahnelere ihtiyaç duymadan da kalplere dokunabilen bir yapım olduğunu gösteriyor. Delbert Mann’in ilk yönetmenlik deneyimi olan Marty, sıradan insanların hayatından bir kesit sunarken, derin bir insani sıcaklık ve evrensel duygularla izleyiciyi büyülüyor. Peki, bu mütevazı film nasıl oldu da Oscar ve Altın Palmiye gibi dev ödülleri kazanmayı başardı? Gelin, birlikte inceleyelim.
Film, Bronx’ta yaşayan, 34 yaşındaki bekar kasap Marty Piletti’nin yaşamına odaklanır. Marty, iyi kalpli ama içine kapanık biridir ve toplumun “evlenmelisin” baskısıyla baş etmeye çalışırken, bir dans gecesinde tanıştığı öğretmen Clara ile hayatı değişir. İkisinin de dış görünüşleri ve toplumsal statüleri, aşkın geleneksel anlatılarının dışındadır. Bu nedenle Marty, klasik bir aşk hikâyesi değil; özgüven, kabullenme ve duygusal cesaret üzerine bir anlatıdır.
Paddy Chayefsky’nin kaleminden çıkan senaryo, öncelikle 1953’te bir televizyon oyunu olarak izleyiciyle buluşmuş, ardından sinema için uyarlanmıştır. Televizyon versiyonunda Rod Steiger rol alırken, filmde Marty karakterini canlandıran Ernest Borgnine, performansıyla adeta sinema tarihine kazınmıştır. Yönetmen Delbert Mann ise bu yapımla ilk uzun metraj filminde büyük bir başarıya imza atmıştır.
Marty, Akademi Ödülleri’nde En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu (Ernest Borgnine), En İyi Yönetmen (Delbert Mann) ve En İyi Uyarlama Senaryo (Paddy Chayefsky) gibi büyük ödülleri kazanarak tarihe geçmiştir. Aynı zamanda Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye kazanmış ve hem Amerikan hem Avrupa sinemasında büyük övgü almıştır. Oscar ve Altın Palmiye’yi kazanan nadir filmlerden biri olması, onun evrensel başarısını kanıtlamaktadır.
Filmin en güçlü yönlerinden biri, siyah-beyaz görüntü yönetimiyle sade bir atmosfer yaratmasıdır. Joseph LaShelle’in sinematografisi ve Ted Haworth’un sanat yönetimi, karakterlerin iç dünyalarını yansıtan yalın bir dünya kurar. Müzik neredeyse geri plandadır, çünkü Marty’de sesler kadar sessizlikler de önemlidir.
Ernest Borgnine’ın karakteri Marty, aşkı hak eden ama bunu kendine bile itiraf edemeyen her bireyi temsil eder. Clara’yı canlandıran Betsy Blair ise karakterine kattığı duygusal incelikle hikâyeyi derinleştirir. Her iki oyuncu da BAFTA gibi çeşitli ödüllerle onurlandırılmıştır.
1994 yılında Marty, “kültürel, tarihi veya estetik açıdan önemli” görülerek ABD Ulusal Film Arşivi’ne alınmıştır. Bu da filmin sadece dönemine değil, sinema tarihine kalıcı bir iz bıraktığını gösterir.
Bugünlük bu kadar, hoşçakalın.
