Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, enflasyonla mücadele ağırlıklı Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu açıkladı. Karahan’ın açıkladığı rapora aşağıda genişçe yer vereceğiz ancak, soru-cevap kısmında bir soru üzerine verdiği cevapta, geleceğe ilişkin bizleri nelerin beklediğini gördük. Merkez Bankası, politika faizini bir süre daha bu haliyle tutulacağını, önümüzdeki aylarda enflasyonun yükseliş trendini sürdüreceğini, seçimlerden sonra enerji fiyatlarında yaşanacak artışlarla da enflasyonun yüzde 75’ler düzeyine çıkacağının sinyallerini verdi. Merkez Bankası Raporunda daha önce açıkladığı enflasyon rakamlarını aynen korurken, tek rakamlı enflasyon için 2026 yılına işaret etti. Şimdi gelelim raporda satır başlarıyla yer alan tespitlere:- Ocak ayında üretici fiyatları aylık artışı, maliyet gelişmeleriyle uyumlu olarak kuvvetlenirken yıllık üretici enflasyonu yatay seyretmiş. Ocak ayında gerçekleşen yükselişin ardından izleyen dönemde enflasyonun ana eğiliminin zayıflayacağı değerlendiriliyor.- Geçen ay tüketici fiyatları yüzde 6,70 yükselirken, yıllık enflasyon 0,09 puan ile sınırlı bir oranda artarak yüzde 64,86 oldu. Ocakta doğal gazın aylık tüketici enflasyonuna etkisi 0,23 puan, yıllık enflasyona etkisi ise 0,35 puan olarak gerçekleşti.- Mevsimsellikten ve doğalgaz etkisinden arındırılmış tüketici enflasyonunda geçen aylara kıyasla artış gözlendi.- Aylık fiyat artışları grup geneline yayıldı, yıllık enflasyon kira ve ulaştırma hizmetlerinde yükseldi, haberleşmede oldukça belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda geriledi.- Diğer hizmetlerde yüzde 14,99 olan yüksek aylık artışta geçmiş enflasyona endeksleme ve zamana bağlı fiyatlama davranışının yaygın olduğu sağlık hizmetleri, yeniden değerlemeye bağlı kalemler, malzeme ve iş gücü giderlerini de içeren bakım onarımın yanı sıra eğlence-kültür ve sigorta hizmetlerindeki yükselişlerin etkisi hissedildi.- Kira grubunda aylık artış önemli ölçüde güçlendi. Kira grubunda aylık artış sözleşme yenileme sayısındaki yükseliş kaynaklı etkilerle yüzde 11,46 ile önemli ölçüde güçlenirken bu grupta yıllık enflasyon 3,26 puan artışla yüzde 111,84 seviyesine çıktı.- Rapora göre, asgari ücret ve kırmızı et başta olmak üzere gıda fiyatlarındaki gelişmelerin yansıdığı lokanta otel alt grubunda aylık artış yüzde 12,17 ile yüksek oranda gerçekleşti.- Haberleşme alt grubu yüzde 2,37 olan görece ılımlı artış oranı ile hizmet grubu genelinden ayrıştı. Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,54 puanlık sınırlı bir artışla yüzde 53,35 oldu.- Ocak ayında yıllık enflasyon diğer temel mallarda yükselirken kalan alt gruplarda yatay seyretti. Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları yüzde 4,80 arttı, alt grup yıllık enflasyonu 0,17 puanlık düşüşle yüzde 60,53 oldu.- Ocak ayında mobilya fiyatları yüzde 10,61 yükselirken, beyaz eşya ve otomobil fiyatları sırasıyla yüzde 6,53 ve yüzde 2,78 artış kaydetti.- Diğer temel mallar alt grubunda fiyatların yüzde 5,48 yükselmesiyle yıllık enflasyon 2,12 puanlık artışla yüzde 52,54 olarak gerçekleşti. Güçlü fiyat artışlarının alt grup geneline yayıldığı gözlendi.- Mevsimsel etkilerle, giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatlar yüzde 1,86 gerilerken, yıllık enflasyon 0,15 puanlık düşüşle yüzde 39,59 oldu.- Enerji fiyatları ocak ayında yüzde 6,14 yükseldi, grup yıllık enflasyonu da 5,70 puan artarak yüzde 32,89 seviyesinde gerçekleşti. Grup aylık fiyat artışında doğal gaz tüketim gelişmeleri kaynaklı etkiler belirgin olmaya devam etti.- 2023 yılı ikinci yarısında oluşan Yİ-ÜFE artışının ocak ayı itibarıyla ÖTV’ye yansıtılması ve Türk lirası cinsi enerji fiyatlarındaki gelişmelerle akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 7,82 ve 10,75 arttı.- Şebeke suyu fiyatlarındaki artış ise yüzde 4,89 oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları ocak ayında yüzde 5,19 artarken, yıllık enflasyon yüksek baz etkisiyle 2,30 puan düşerek yüzde 69,71 seviyesinde gerçekleşti.Merkez Bankası raporunda yer alan tespitler satır başlarıyla böyle. Merkez Bankası raporunda özellikle enerji fiyatlarındaki artışlara dikkat çekiyor. Elbette ki bu artışlar bununla da sınırlı kalmayacak. Şu anda baskılanan fiyatlar, seçimler sonrasında gerçekten hızlı bir yükselişe geçecek ve yılın ortasında enflasyon tepe noktasına ulaşacak. Son bir not daha ekleyelim yazımıza. Kredi kartlarına taksit sınırlandırması getirilecek. Böylece iç talep kısılacak, bu politika ile enflasyonda düşüş sağlanması ya da en azında olduğu yerde tutulması amaçlanıyor. Hesaplar böyle. Ancak, cevap bekleyen temel soru, evinin ihtiyaçlarını kredi kartıyla çeviren dar gelirli vatandaşlar nasıl geçim edecekler. İç piyasanın daralması sonucu oluşacak zincirleme reaksiyon nasıl giderilecek. Şimdi buna bir çıkış noktası aranıyor.
