Seçim günü yaklaştıkça, bazı rakamlarda netleşmeye başladı. 61 milyon 441 bin 882 seçmen oy kullanacak. 81 il,973 ilçe ve 390 beldede belediye başkanı 50 bin 336 mahallede ise muhtar seçimi yapılacak. Bu seçimlerde ilk kez oy kullanacakların sayısı da bir milyon 32 bin 610 olarak belirlendi.
İstanbul’da büyükşehir belediye başkanı olmak üzere 52, Ankara’da ise 24 aday yarışacak. Seçmenler doğu illerimizde saat 7’de sandık başına gidecekler, oy verme süresi bu illerimiz için saat 16.00’da sona erecek. Batı illerimizde ise oy verme işlemi saat 8.00’de başlayacak ve saat 17.00’ye kadar devam edecek.
Gelelim oy pusulaları ile ilgili bilgilere. İstanbul’da oy pusulasının genişliği 97 santimetre. İzmir’inki ise 86 santimetre. Ankara’nın oy pusulası ise 79 santimetre genişliğinde olacak. Her seçmen, hangi sandık seçmen listesinde kayıtlı ise ancak o sandıkta oy kullanabilecek, hangi seçim çevresinin seçmeniyse sadece o seçim çevresinde yapılan seçimler için oy kullanabilecek.
Büyükşehir olmayan illerde, il genel meclis üyeliği, belediye başkanı, belediye meclis üyeliği ve muhtarlık ile ihtiyar heyeti için oy verilecek. Oy pusulaları, farklı renklerde basılıyor. Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası “beyaz”, il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula “turuncu”, belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası “mavi”, belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise “sarı” renkli olacak. Her muhtar adayı da kendi oy pusulasını bastırarak kabinlere koyacak.
Gelelim seçimin ülkemize getireceği mali yüke.
Biliyorsunuz, 2024 yılı bütçesinin TBMM’ye sunulmasının ardından siyasi partilere gelecek yıl yapılacak Hazine yardımı tutarları da netleşmişti. Siyasi Partiler Kanunu’na göre, son milletvekili genel seçimlerinde ülke barajını aşan siyasi partilere her yıl hazineden ödenmek üzere devlet yardımı yapılıyor. Devlet yardımı tutarı, barajı aşan partilerin oy sayılarına göre paylaştırılıyor.
14 Mayıs 2023 tarihindeki milletvekili seçiminde AK Parti, CHP, MHP, İyi Parti ve Yeşil Sol Parti yüzde 7 barajını aşarak hazine yardımı almaya hak kazanmış bulunuyor. Ocak ayında AK Parti’ye 1 milyar 329 milyon lira, CHP’ye 946 milyon lira, MHP’ye 376 milyon lira, İYİ Parti’ye 361 milyon lira, Yeşil Sol Parti’ye de 329 milyon lira olmak üzere toplam 3 milyar 341 milyon lira hazine yardımı yapıldı.
Yine biliyoruz ki, Kanun uyarınca, hazine yardımı, yerel seçimlerin olduğu yıllarda normal tutarın 2 katı, milletvekili seçimi yıllarında ise 3 katı olarak uygulanıyor. Bu nedenle, Yüksek Seçim Kurulu’nun yerel seçim takvimini açıklamasının ardından beş siyasi partiye 10 gün içinde ocak ayındaki tutar kadar ikinci bir yardım yapıldı.
Böylece toplam yardım tutarı 6 milyar 682 milyon liraya ulaştı. Buna göre, AK Parti toplam 2 milyar 658 milyon lira, CHP 1 milyar 892 milyon lira, MHP 752 milyon lira, İYİ Parti 722 milyon lira, Yeşil Sol Parti de 658 milyon lira yardım aldılar. Milyar sözü yanılgıya düşürmesin. Bu para eskinin katrilyonuna eşit. Milyon dediğimizde trilyon lira.
Kanuna göre, barajı aşamayan ancak yüzde 3’ün üzerinde oy alan siyasi partilere de en düşük hazine yardımı alan partiye yapılanla orantılı olarak yardım yapılıyor. Yeniden Refah Partisi yüzde 2.80’de kaldığı için bu şekilde yapılacak hazine yardımını kıl payı farkla kaçırdı. YRP binde 20 puan daha oy alsaydı hazineden gelecek yıl toplam 209 milyon lira yardım alabilecekti.
Evet, seçimlerin ülkemize, yani bizlere maliyeti 6 milyar 682 milyon lira. Buna bir de bağışları ve adayların ceplerinden yaptığı harcamaları eklediğinizde önümüze akla hayale gelmeyecek kadar büyük bir gider tablosu çıkıyor.
Tüm bu çabalar belediye başkanlıklarını, belediye meclis üyeliklerini paylaşmak için yapılıyor. Tüm bunlar sadece bir seçimi kazanmak için mi yapılıyor diye haklı bir soru aklınıza gelebilir.
Mahalli idare seçimlerini kazanmak, ülkeyi yönetmenin ilk adımı olarak nitelendiriliyor. Vatandaşlarla bire bir, yüz yüze gelindiği ilk adım yerel yönetimlerde başlıyor. Eğer vatandaşlarına yeterli hizmeti sunabilirseniz, ülkeyi yönetmek için ilk olumlu adımı atmışsınız, bundan sonraki aşama olan parlamento seçimlerini kazanma yolunda önemli bir aşama kaydetmişsiniz demektir. Yani genel seçimlerde, parlamentoda çoğunluğu elde etmenin ilk adımı yerel yönetimlerin başarısından geçiyor. Bu nedenle, siyasi partiler özellikle belediye başkanlarını belirlerken kılı kırk yaran bir çalışma gerçekleştiriyorlar. Yerelde güçlü olan, vatandaşlarına güven telkin eden adaylar listelere konuyor.
Ay sonunda yapacağımız tercihler bu bakımdan çok önemli. Belediye başkanları, bu açıdan bakıldığından TBMM’deki milletvekillerinden çok daha etkin oluyorlar ve önem arz ediyorlar. Yaşadığımız şehirlerin milletvekillerini tanımayız isimlerini bile bilmeyiz ama belediye başkanlarını yakından tanırız. Bu açıdan seçimlerimizi, hislerimize göre değil, mantığımıza göre yapmalıyız. Bize en iyi hizmeti verecek, bizlerin emanet ettiklerini en hakkaniyetli şekilde kullanacaklarına inandıklarımızı seçmeliyiz. Sınırsız vaatlere kanarak bir tercih yaparsak, bunu faturasını çok ağır şekilde ödeyeceğimizi unutmayalım!
