Mimar Sinan’ın ustalık eseri Selimiye Camisi’nin önemli figürlerinden “ters lale”nin Edirne’de yetiştirilmesi amacıyla çalışma başlatıldı.
Camideki müezzin mahfilinin mermer ayağında bulunan ve birçok rivayete konu olan ters lale motifi ziyaretçilerin dikkatini çekiyor.
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsünce caminin simgelerinden olan ters lalenin kentte yetiştirilmesi amacıyla Karaağaç’taki deneme bahçesinde ters lale ekimi yapıldı. Deneme amaçlı ekilen bitkiler baharla birlikte çiçek açmaya başladı.
Ters lalelerin çoğaltılarak elde edilecek soğanlarının gelecek yıldan itibaren cami bahçesine ekilmesi planlanıyor.
Enstitünün Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, AA muhabirine Anadolu coğrafyasının endemik türlerinden olan ters lalenin Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki birçok ilde doğal ortamında yetiştiğini söyledi.
Ters lalenin güzelliğiyle dikkat çektiğini ve Edirne’de yetiştirilmesi için çaba sarf ettiklerini belirten Tülek, şunları kaydetti:
“Bakanlığımız bünyesindeki çalışmalar kapsamında Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ters lale soğanı üretimi ve kültürel alınmasıyla ilgili çalışmalar yürüttü. Biz de onlardan destek alarak çalışma yürütüyoruz. Biliyorsunuz ters lale, Edirne’deki Selimiye Camisi’nin önemli simgelerinden. Selimiye’nin bahçesi dahil olmak üzere ters laleleri Edirne’de üretmek istiyoruz. Deneme amaçlı ektiğimiz bazı bitkiler çiçek açtı. Tabi bu üretim materyalini artırmamız gerekiyor. İnşallah Selimiye başta olmak üzere tarihi yapıların ihtiyaç duyduğu çiçekleri üreteceğiz.”
– Selimiye’deki ters lalenin anlamları
Selimiye Camisi müezzin mahfilinin mermer ayağında işli ters lale figürüyle ilgili çeşitli rivayetler bulunuyor.
Bir rivayete göre, Selimiye’nin yapılacağı meydanda lale bahçesi bulunan yaşlı kadının araziyi vermek istememesi ve daha sonra ikna edilmesi üzerine kadının inadını simgelemek adına Mimar Sinan, camiye ters lale simgesini işliyor.
Başka bir rivayete göre de Mimar Sinan, İstanbul’dan Selimiye’yi yapmak için Edirne’ye geldiğinde 8-9 yaşlarındaki çok sevdiği torunu Fatma’ya hasret kalmamak için onu da Edirne’ye getirir.
Bir süre sonra hastalanan ve vefat eden Fatma’ya duyduğu hasret nedeniyle onun için yaptırdığı türbedeki mermer sandukaya boynu bükük bir lale koyuyor. Bu üzüntüyü gören çıraklardan biri ustasının üzüntüsünü Selimiye’deki müezzin mahfiline işlediği ters lale motifiyle dile getirmeye çalışıyor.
