Yapıştı

Yüzde 70 – 80 arasında sıkışan enflasyon !
Makine mühendisi olarak 50 yıllık (1 Ekim 1966 – 2 Ekim 2016) meslek hayatımın en verimli 20 yılında (1975 – 1995) yine bizimle birlikte idi çılgın, herkesin bankercilik yaptığı, faiz yarışları dönemi.
O yıllarda ekonomi bugüne kıyasla çok küçük, dış borç çok daha azdı.
Dış borcumuz, bugün olduğu yine birkaç kapitalist Batı ülkelerine idi ama örneğin 1995 yılında sadece 5 ülke bizi SOYKITIMCI ilan parlamento kararları almıştı:
Uruguay, Kıbrıs (Rumlar), Sovyet Ermenistan’ı, Arjantin ve kuzey komşumuz Rusya.
BUGÜN DURUM ÇOK FARKLI: 500 Milyar dolar dış borç. 30 Hristiyan ülke bizi SOYKIRIMCI ilan etmiş. Dış borç bu ülkelerin “ağabeylerine”.
Böyle bir ortamda % 70-80 enflasyonu yönetmek çok daha zor. Zaten yönetmeye çalışan da yok. 
22 Şubat 2024 günü Merkez Bankası faizini % 45’te sabit tuttu, artırmadı. 1 dolar 31.3 lira idi (satış fiyatı). Sadece 16 gün sonra, 9 Mart günü, fiyat 33.3 lira idi. Yıllık yüzde yüzün de üstünde (% 145+) bir artış.
Aynı dönemde banka mevduat faizleri % 40 – 45 arasında idi. TUİK % 67, İTO % 79 enflasyon açıklamışlardı.
Aynı günlerde ihracatta yeni rekor kırıldığı açıklandı ama ithalattaki daha büyük artışa hiç değinilmedi. Aradaki fark diğer döviz gelirleri ile kapatılamadığı takdirde oluşan CARİ AÇIK ek dış borç yaratıyordu.
Piyasada çarpıcı fiyatlar:
5 litre tanınmış marka zeytinyağı: 1 500 TL. Tanınmamış 5 litre zeytinyağı 800 TL. 5 litre tanınmış marka ayçiçeği 885 lira.
Migros’ta; eski kaşar 350, un 34, makarna 66, tost ekmeği 250 TL/kg.
İki enflasyonsuz yıldan nostaljik fiyatlar:
1937: Ekmek 10, şeker 20 krş/kg.
1965: dana kıyma = zeytin: 8 TL/kg.
9 Mart günü kapıya kadar getiren seyyar manava nakit ödenen 110 lira ile alınanlar: 4  adet limon, 5 adet portakal, yarımşar kilo mandalina ve turfanda salatalık.
TV haberlerinde (yandaş kanallarda) gök gürlüyor, şimşek çakıyor: “FITCH’den olumlu bir haber.”
FITCH’in kararını ne etkiledi acaba: Bankaların mevduat hesaplarına uyguladıkları cimri faiz sonucu dövizdeki tırmanış, ihracat rekor kırdıkça artan dış borç yoksa yapışan enflasyon mu?