Anadolu Görsel Sanatlar Derneği (AGSAD), 100. yıl kutlamaları kapsamında Cumhuriyet balo ve sergilerine ithafen “29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Balo Sergisi”ni düzenledi. Mustafa Necati Kültür Evi’nde gerçekleşen balo tadında açılış, Cumhuriyet Balolarının vazgeçilmezi olan vals gösterisinin hemen ardından 100. Yıl Şarkısı ile birlikte Atatürk fotoğraflarından oluşan bir arşivi davetlilerle buluşturdu. Cumhuriyet’in 100. doğum gününe ithafen pasta kesen davetliler, 100. yaşı coşkuyla kutladı. Davetliler, açılışın töreninin ardından Cumhuriyet’in Anadolu Görsel Sanatlar Derneği üyesi 27 ayrı sanatçıya neler hissettirdiğini eserleriyle buluşarak öğrendi. Sergide klasik çalışmalar kadar, soyut çalışmalar da dikkat çekti.
Herkesin 100. yıl sergisi düzenlediğinin ve bu sergiyi diğerlerinden ayıran hususun bir ‘balo sergisi’ olması olduğunun altını çizen AGSAD Yönetim Kurulu Başkanı Nilgün Altan “Biz balo tadında bir sergi düzenledik çünkü Atatürk, Cumhuriyet’i ilan ettikten sonra bir dizi yenilik getirdi ve bunlardan bir tanesi de 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı için düzenlenen Cumhuriyet Balolarıydı. Modernleşme Projesinin bir parçası olarak; kadın- erkek ilişkilerinden, giyim kuşam tarzına kadar tüm bu yenilikleri balolar aracılığıyla topluma aktarıldı. Kadının toplumsal alanda fazla bulunamadığı bir ortamda bu balolar birer devrim niteliğindeydi. Bu balolarda halk kadını erkeği ayrı tutmayı bırakıp bütünleşme yoluna gitmiş. Çok zekice bir plan. İlk balo 25 Ekim 1925 tarihinde Şengül Hamamı’nın yanındaki Türk Ocağı Binası’nda düzenlendi. Kadınların olmayıp bir grup erkek katılımıyla düzenlenen bu balo düşünüleni karşılamadığı ve Atatürk’ü üzdüğü için 29 Ekim 1925 tarihinde Gazi Orman Çiftliği’nin İstasyon Binası’nda tekrarlandı ve Mustafa Kemal kendi vekillerinin hanımlarını katılıma mecbur tutuyor. Konuklarını trenle götürülmüştü ve bu küçük kafilenin içlerinde bazı vekillerin eşleri de bulunmaktaydı. Bundan sonra gelenekselleşen Cumhuriyet Balolarına, Cumhuriyet Sergileri de eşlik etti. Ardından Atatürk Pera Palas’ı yaptırıyor ve gelenekselleşen balolar burada yapılmaya başlıyor. Pera Palas hala duruyor, keşke balolar da devam ediyor olsa” diye konuştu. Cumhuriyet’in ilk sergisinin 14 Ekim 1923 Türk Ocağı’nda Atatürk’ün önderliğinde açıldığını söyleyen Altan, kasaba kimliğinden yavaş yavaş çıkan başkentin aynı zamanda kültürel olarak da tüm dünyaya çağdaşlaşma mesajı vermeye başladığına değinerek “Cumhuriyet balolarının önemi buradan geliyor, danslarıyla, kılık-kıyafetiyle, askerlerin toplumsal alana çıkmasıyla; müthiş bir eğitici okul olma hususu teşkil ediyor. Cumhuriyet sergileri de çok önemli. Bunların tüm amacı ülkeyi çağdaş bir düzeye getirmek. Balolardan kılık-kıyafet ve görgüyü, sergilerden sanatın inceliklerini, ruhu inceltip doyurmayı öğrendik. Bunlar çok ince ve zekice düşünülen girişimlerdi. Biz de 100. yılda sembolik de olsa hem sergimizi hem de balomuzu yaşamak ve yaşatmak istedik. Bu balolarla birlikte dans yaygınlaşmış ve dans okulları da açılmıştı, bunun vurgusunu da vals yapan genç bir çiftimizi davet ederek yaptık” dedi. Serginin Mustafa Necati Kültür Evi’nde açılmasının da çok kıymetli olduğunu vurgulayan Altan “Sergimizin bu binada yapılmasının ayrı bir anlamı var.
Burası, Cumhuriyetimizin ilk Milletvekillerinden biri olan Mustafa Necati Bey’in ikamet ettiği, tarihi değerinin yanında Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki yaşanmışlıklara tanık olan bir ev” ifadelerini kullandı.
‘CUMHURİYET GÜVENDİR VE GÜVEN İNSANA HUZUR VERİR’Altan, sergiye katıldığı eserinden ise şöyle bahsetti; “Cumhuriyet’in bize hissettirdikleri çerçevesinde, ben huzuru işledim. Çünkü Cumhuriyet güvendir ve güven insana huzur verir. Bir bayrak altında toplanmanın güveni paha biçilemez. Biraz romantizm ve biraz mutluluk kattım. Bir sahil kasabasında, yaşlı bir adam deniz kenarında hayvanları besliyor… Hayvanlar burada güveni temsil ediyor çünkü karşılarındaki yaşlı adama güvenip en yakınına kadar sokulmuşlar.”
“SANATÇI, TOPLUMUN BİR ADIM ÖNÜNDE OLUP ONU AYDINLATMALIDIR”Sergiye, Atatürk’ün manevi kızı Nebile Hanım’ın Ankara Palas’ta yapılan düğününde dans ettiği fotoğrafını resimleyerek katılan Anadolu Görsel Sanatlar Derneği Sekreteri Şule Balan “Atatürk’ün Cumhuriyet Baloları ünlüdür ve hep vals ile başlar. Bu fotoğraf anlamlı geldi ve sergiye de çok yakışacağını düşündüm. Esasen siyah beyaz bir fotoğraf, ben de bütün figürleri siyah beyaz çizdim ama Atatürk’ü, kompozisyona eklediğim Türk Bayrağı ile birlikte renklendirdim. Eserlerde tuşlu tekniği, yani bol fırça darbelerini seviyorum. Burada da net bir fotoğrafik anlatımdan ziyade tuşlu tekniği tercih ettim” dedi.
Cumhuriyete, bilhassa kadınlar olarak çok şey borçlu olduğumuzu söyleyen Balan, “Hem duygulu hem de heyecanlı bir açılış oldu. Yönetim olarak baloya gidermiş gibi düşünüp açılışta da ona göre giyinme kararı aldık. Herkes çok şıktı. Cumhuriyete yaraşır bir görüntü verelim istedik ve amacımıza da ulaştık. Önemli bir 100. yıl, bunu içselleştirmek kadar dışa da vurmak gerekiyor” diye konuştu. Balan, “En önemlisi, Cumhuriyet’in bize kazandırdığı değerlere sahip çıkmak ve bundan sonraki nesillere de bunu aktarabilmek. Olaya yalnızca eser sergilemek olarak bakmıyoruz. Çünkü sanatçının, toplumun bir adım önünde olup onu aydınlatması gerekir”
Sergi, 31 Ekim’e kadar Mustafa Necati Kültür Evi’nde sanatseverlerin ziyaretine açık olacak.
