Ankara 2023’te kültür sanatın da başkenti oldu

Rengarenk festivallerinden her telden sergilerine; artık bir UNESCO yıldızı Gordion’undan yıllar yılı hasretini çektiğimiz Kavaklıdere Sineması’na; Ankara Film Festivali’nde hakikaten de büyüsüyle konuşulan Büyülü Feneri’nden an’lar ve anılar kaydedeceğimiz yepyeni mekanlara… Başkent 2023’te de kültür sanat hayatının nabzını tuttu. Ankara ayazı ruhumuza işlerken, kentin dur durak bilmez kültür sanat hayatıyla ısındık. Hayat yorucu olağan akışında devam ededursun, sanatla teselli olduk. Kayıplarımız kadar gururlarımızın, gururlarımız kadar çoğalan renklerimizin olduğu 2023 Başkent kültür sanat hayatına bir de birlikte bakalım dedik, sizin için yılın öne çıkan kültür-sanat gelişmelerini bir araya getirdi.
BAŞKENTİN GORDİON’U UNESCO DÜNYA MİRASI OLDUTürkiye bu sene UNESCO’da adından sıkça söz ettirdi. Ankara’daki Gordion antik şehri ve Anadolu’daki ahşap direkli camiler Türkiye adına UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Böylece listedeki kültürel mirasımızın sayısı 21’e yükselerek ‘Gordion’ yalnızca Ankara’nın değil insanlığın da ortak mirası oldu. Kadim Türk İslam sanatı tezhip de UNESCO’nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi’ne dâhil oldu. 2023’te Türkiye’nin bu listedeki varlık sayısı ise 30’a yükseldi.
BAŞKENTİN BELLEK MEKANI KAVAKLIDERE SİNEMASI, KÜLT KAVAKLIDERE İSMİYLE GERİ DÖNDÜYıllarca Ankaralıların ortak hafızasında yer edinmeyi başarmış Kavaklıdere Sineması “Kült Kavaklıdere” projesi kapsamında perdelerini seyirciye yeniden açtı. Uzun süren kapalı kalma sürecinde müdavimlerini üzen Kavaklıdere Sineması, restore aşamasından hemen önce, an’lar ve anılardaki 16 yıl öncesindeki o eski haliyle “Bir Zamanlar Kavaklıdere” 15-16 Nisan tarihlerinde çeşitli etkinliklerle son kez Başkentlinin karşısına çıktı ve yerini genç ve dinamik olan ‘Kült Kavaklıdere’ye bıraktı.
Kült, 2007 yılından beri kapalı olan, Ankara’nın kültürel belleğinde önemli bir yere sahip Kavaklıdere Sinemasını, Kült Kavaklıdere ismiyle yenilikçi ve dinamik bir kültür sanat merkezine dönüştürdü. Tüm enerji ve hızıyla yeniden hayatlarımıza giren Kült Kavaklıdere, bu sene İşçi Filmleri Festivali gibi pek çok etkinliğe ev sahipliği yaptı. 
34. ANKARA FİLM FESTİVALİ’NDE ‘BÜYÜLÜ FENER’ BÜYÜSÜYLE KONUŞULDUYılın belli bir zamanı hakikaten de adını hak eden bir yer biliyorum. “Büyülü Fener Sinemaları” Anayurt Gazetesi olarak sponsorluğunu yaptığımız 34. Ankara Film Festivali’nde Büyü Fener hakikaten de büyülenip o minik kapıdan yıllarca zihnimizde yer edinmiş televizyon yüzlerini çıkardı. Oyuncusundan sinema eleştirmenine, yapımcısından gazetecisine pek çok isimle sinemaseverleri buluşturup aynı yerden kahve içiren festival, seyirci ve televizyon yüzleri arasında kurduğu muhteşem köprüyü 34. kez tekrarladı.
34. Ankara Film Festivali’nde bu yıl Ulusal Uzun Film Yarışması’nda festivalden çekilen filmlerin dışında yedi filmin yarıştı. Yarışan filmler ise şöyleydi: Aniden (Melisa Önel), Annesinin Kuzusu (Umut Evirgen), Cam Perde (Fikret Reyhan), Karganın Uykusu (Tunahan Kurt), Kör Noktada (Ayşe Polat), Sanki Her Şey Biraz Felaket (Umut Subaşı), Yüzleşme (Filiz Kuka)
‘Karganın Uykusu’ en iyi film seçilirken, En İyi Yönetmen ödülü Kör Noktada filmiyle Ayşe Polat’ın oldu. Vurucu kurgusu ve minik yıldızı Çağla Yurga ile öne çıkan film “Kör Noktada” festivalden tam yedi ödül ile ayrıldı. Mahmut Tali Öngören En İyi İlk Film Ödülü ise Umut Subaşı’nın yönettiği ‘Sanki Her Şey Biraz Felaket’ filmine verildi.
Fırat Özeler’in yönettiği “Kavur” En İyi Belgesel, Vehbi Bozdağ’ın yönettiği ‘Kurbağalar’ da En İyi Kısa Film seçildi. VEKAM Ödülü ise “Laf Aramızda Engürü Kahve” filmiyle Özlem Mengilibörü ve Can Mengilibörü’ye veridi.
TARİHTE İLK: AFSAD, FSK VE ENFOD’DAN ORTAK SERGİEvet evet, tarihte bir ilk. Ankara’nın başkent oluşunun ve Cumhuriyetin 100. Yılının kutlandığı 2023 yılında bir araya gelen Ankara’nın 3 fotoğraf derneği; Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği (AFSAD), Engelsiz Fotoğraf Derneği (ENFOD) ve Fotoğraf Sanatı Kurumu Derneği’nin (FSK) “Ankara İçin El Ele” dedi. Sergi, Cumhuriyetin 100. Yılında başkentin görsel tarihinden kesitler sunan fotoğraflardan oluştu. Tarihi etkinliğin ev sahipliğini ise Mamak Musiki Muallim Mektebi üstlendi.
BAŞKENT, HARUN ANTAKYALI’NIN İKİ YÜZYILINI BİRDEN AĞIRLADIRessam Harun Antakyalı’nın ’20. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Harun Antakyalı’ adlı retrospektif sergisi, Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’ni renklendirdi. Antakyalı’nın iki yüzyılını birbirine bağlayan serginin küratörlüğünü kızı Ece Antakyalı üstlendi. İlk profesyonel işi olan sergiden “Bundan sonra yapacaklarımın ilk halkası” diye bahseden Ece Antakyalı, “6 Kasım, açılışımız benim ikinci doğum günüm oldu” dedi.
GENÇLİK PARKI BELGESEL OLDU Denizi andıran havuzuyla, sandallarıyla, çay bahçeleriyle, gazinolarıyla, nikah salonuyla ve lunaparkıyla her yaştan ve toplumsal gruptan insanın buluşma noktası olan Gençlik Parkı, belgesel oldu.
Tarihi boyunca başkentin en önemli kentsel mekanlarından biri olarak varlığını koruyup Ankara’nın çocuğu, gençliğimizin mizanseni olan Gençlik Parkı’nın tarihi, yapımcılığını Mareliber’in üstlendiği proje kapsamında 2 yıllık çekim sürecinin nihayetinde doğan “Her Şey Akar: Bir Gençlik Parkı Belgeseli” Başkentliye kavuştu. Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (VEKAM) katkılarıyla yürütülen projenin yönetmenliğini Deniz Şengenç üstlenirken, yönetmen yardımcığında Kerim Can Kara; araştırma çalışmalarının başında ise yazar ve şair Ulaş Bager Aldemir yer alıyor.
ANKARA’NIN YENİLERİBu yıl Ankara’da açılan kültür sanat mekanları ve üretim alanları da konuşulmaya değer cinsten.
Bu yaz Üsküp’e, biri arkeolog diğeri müzisyen bir çiftin eli değdi, içi dışı mis bir sanat mekanı açıldı. Ahzuita… Ahzuita, Arapça’da esasında alışveriş anlamına geliyor. Ki zaten çiftimiz de buradan yola çıkıp, Ahzuita’yı adı gibi bir duygu ve fikirlerin paylaşıldığı kolektif bir mekan yapmayı hedefliyor… Ahzuita kısa zamanda Ankara’nın caz merkezi olurken, yolumuz her Üsküp’e düştüğünde hayran hayran bakıyor, gülümsüyoruz.
Gelelim Belm Art Apace’ye… Tunalı Hilmi Caddesi’ndeki Kuğulu Apartmanı’nda Belma Ersu’nun açtığı galeri, çağdaş sanatçıların sergilerine ev sahipliği yapmanın yanı sıra genç üretimlerin desteklenmesi ve görünürlük kazanması amacıyla harekete geçti.
Roof Coliving de ortak çalışma alanları, sosyal alanlar, atölye alanları, küçük bir çekim stüdyosu, mutfağı ve konaklama alanları ile Ankara Batıkent’e açıldı.
Yaratıcı sektörlerde çalışan ya da bu alanlara ilgisi olan kişilerle bir topluluk çatısı altında buluşmak amacıyla faaliyete geçen “Namekan” da Başkentin yeni yıldızlarından
Cermodern ve Reo-tek iş birlikteliğinde hayata geçen Flow Dijital Sahne de, yeni medya ve dijital teknolojiler alanında çalışan sanatçılara görsel sanatlar, dans, müzik projeleri için kapılarını açtı.
CANNES FİLM FESTİVALİ’NDE DİZDAR RÜZGARI, 60. YIL SKANDALI, KAYIPLARIMIZ VE DAHA NİCELERİ…Başkentte kültür sanat rüzgarları esedursun, Türkiye gündemine oturan 2023 kültür sanat olaylarını da unutmayalım.
16-27 Mayıs tarihlerinde 76. kez düzenlenen Cannes Film Festivali’nde, Nuri Bilge Ceylan’ın “Kuru Otlar Üstüne” filmi de yarıştı. Festivalin ödül töreninde ise, gururumuz Merve Dizdar “En İyi Kadın Oyuncu” ödülüne layık görüldü. Dizdar’ın ödülü alması kadar, ödül konuşması da büyük ses getirdi. Dizdar, Cannes Film Festivali’nde oyuncu olarak ödül kazanan ilk Türk kadın oldu.
Eh, skandalsız yıl olur mu? 60. Yıl Skandalı’nı duymuş olacaksınız… 7-14 Ekim 2023 tarihlerinde gerçekleştirilmesi düşünülüp kamuoyuna duyurulan“60. Antalya Altın Portakal Film Festivali” tarihe ‘60. Yıl Skandalı’ olarak geçti. Festivalin Belgesel yarışmasında yer alan “Kanun Hükmü” filmi, devam eden yargı süreci gerekçesiyle festival yarışmasından çıkarıldı. Bu karar, festival ekipleri ve jüri tarafından tepkiyle karşılandı. Ardından festivalin direktörü Ahmet Boyacıoğlu, yaptığı yeni bir açıklamayla “Kanun Hükmü”nün seçkiye yeniden dahil edildiğini duyurdu. Hemen ardından Festivalin destekçilerinden olan Kültür ve Turizm Bakanlığı, ‘FETÖ terör örgütü propagandası’ yapıldığı gerekçesiyle festivalden çekildi. Bu gelişmeler üzerine “Kanun Hükmü” filmi yeniden yarışma seçkisinden çıkarıldı. Büyüyen tepkilerin üzerine Antalya Büyükşehir Başkanı Muhittin Böcek, tüm festival ekibini işten çıkardığını ve festivali iptal ettiklerini duyurdu.
Bilirsiniz, boykotsuz yıl da olmaz. Bu yıl Türkiye’de en çok iptal edilen dijital platform üyeliği DisneyPlus’a ait. Neden mi? Geçtiğimiz yılın başında Türkiye’ye giriş yapan DisneyPlus, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını “Atatürk” adlı bir dizi olarak platformda göstereceğini açıklamıştı. Dizinin tanıtım fragmanının yayınlanmasından kısa bir süre sonra, Amerika Ermeni Ulusal Komitesi’nin baskısı nedeniyle dizinin platformda yayınlanmayacağı açıklandı. Yönetmenliğini Mehmet Ada Öztekin’in üstlendiği ve başrolünde Aras Bulut İynemli’nin yer aldığı “Atatürk” dizisi ise, yapımcı tarafından 2 film olarak bölündü. İlk film, 29 Ekim’de izleyiciyle buluştu. Ardından Disney, yerli içerik üretimini durdurma kararı aldı.
Bu yıl kazanımlarımız kadar kayıplarımız da büyüktü. “Leyla ile Mecnun” dizisinden dedemiz Köksal Engür’ü, gençliğimizin biricik rüzgarlarını estiren Erkin Koray ve MFÖ grubu solisti Özkan Uğur’u kaybettik. Evet,bu yanında kültür sanat hayatı birçok ismi son yolculuğuna uğurladı. İşte kayıplarımız; Metin Uca, Tamju Tuncel, Seda Fettahoğlu, Jeyan Tözüm, Rana Cabbar, Can Gürzap, Mehmet Ulay, Ünal Silver…