Dünyada her yıl kablolar, elektronik oyuncaklar veya elektronik sigara gibi aletlerin oluşturduğu 10 milyar dolar değerinde e-atık, geri dönüşüm yerine çöpe gidiyor.
Uluslararası Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman (WEEE) Forumu’nun 14 Ekim Uluslararası E-Atık Günü dolayısıyla yayımladığı rapora göre, e-atık miktarı yıllık 9 milyar kilogramı buluyor.
WEEE Forumu’nun e-atıklar arasında “görünmeyen” kategori olarak tanımladığı kablolar, elektronik oyuncaklar, elektronik sigara, kumanda, bilgisayar klavyeleri, kulaklık, hoparlör, elektrikli diş fırçaları ve küçük ev aletleri gibi e-atıkların geri dönüşüm yerine çöpe giden kısmının ekonomik büyüklüğü ise her yıl 10 milyar dolara ulaşıyor.
Söz konusu e-atıkların 3,2 milyar kilogramını yarış arabası setleri, elektrikli trenler, müzikli oyuncaklar ve diğer robotik aletler dahil elektronik oyuncaklar oluşturuyor. Toplamda her yıl 7,3 milyar adet elektronik oyuncak çöpe atılıyor.
6 EYFEL KULESİ AĞIRLIĞINDA ELEKTRONİK SİGARA ATILIYORParis’teki Eyfel Kulesi’nin 6 katı ağırlığına denk gelen 844 milyon adet elektronik sigara ve kolayca geri dönüştürülebilen bakır içeren 950 milyon kilogramlık kablo da e-atık olmasına rağmen değerlendirilemiyor.
Birleşmiş Milletlere göre, e-atıkların geri dönüşüm için toplanma oranı dünyada ortalama yüzde 17 seviyesinde bulunurken, bu oran Avrupa’da yüzde 55. Bu yıl kişi başı 8 kilogram e-atık oluşacağı hesaplanıyor.
WEEE Forumu’na göre, toplumdaki farkındalık eksikliği ülkelerin e-atıklara yönelik döngüsel ekonomiler geliştirmesini engelleyen faktörler arasında bulunuyor.
“E-ATIKLARDAKİ KRİTİK MİNERALLERİN EKONOMİYE KAZANDIRILMASI GEREKLİ”WEEE Forumu Genel Direktörü Pascal Leroy, e-atıkların doğru şekilde geri dönüşümünün sağlanması ve ekonomiye kazandırılması için uluslararası bir protokol veya anlaşma olmadığını, Avrupa başta olmak üzere bazı bölgelerde bu konuda gelişmeler sağlandığını söyledi.
Leroy, e-atık oluşumunun Asya bölgesinde daha hızlı artış gösterdiğini, buradaki nüfus artışı ve ekonomik büyümenin daha yüksek olmasının önemli bir faktör olduğunu belirterek, “Görünmez olarak nitelendirdiğimiz bu e-atıklar, doğası veya görünümü nedeniyle fark edilmiyor ve tüketiciler bunların geri dönüştürülebilir potansiyelini gözden kaçırıyor.” dedi.
e-atıkların ekonomiye kazandırılmasının temiz enerji teknolojilerinde kullanılan kritik mineral arzına katkı sağlayacağını kaydeden Leroy, şöyle devam etti:
“Kritik mineral madenciliğinin sona ermesine imkan yok. Nüfus arttıkça, madencilik devam edecek ve bu mineraller çıkarılacak çünkü arza ihtiyaç devam edecek. Temiz enerji dönüşümüyle giderek daha fazla rüzgar türbini veya güneş paneli üretimi için bu kritik minerallere ihtiyaç olduğunu görüyoruz. Bu kritik minerallerin kullanıldığı e-atıkların geri dönüşümünün yapılması gerekiyor ki arz güvenliğine katkı sağlanabilsin ve rüzgar türbini, güneş paneli veya bataryalar gibi teknolojilerin üretimindeki ihtiyaç karşılanabilsin.”
Leroy, e-atıkların geri dönüşümü için gerekli tesis kapasitesinin bölgelere göre değişkenlik gösterdiğini dile getirdi.
Avrupa’da bu kapasitenin yüksek olduğunu ancak Afrika ve Asya gibi bölgelerde geri dönüşüm tesisi kapasitesinin yetersiz kaldığını vurgulayan Leroy, geri dönüşüm tesislerinin ekonomik ve finansal olarak bir iş modeli oluşturması için teşviklere ihtiyaç duyulduğunu sözlerine ekledi.
