Milyonlarca çalışanı ilgilendiren Asgari Ücret Tespit Komisyonu, yeni yılda geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere bugün ilk toplantısını yapacak. Uzmanların tahminlerine göre, asgari ücrete yüzde 35 ile yüzde 55 arasında bir zam yapılması bekleniyor. Asgari ücretle ilgili olarak beş ayrı oranda hesaplamalar yapılıyor. Buna göre, zam oranın yüzde 35 olması durumunda asgari ücret 15 bin 392 lira 70 kuruş olacak. Yüzde 40 olması durumunda 15 bin 962 lira 80 kuruş, yüzde 45 olması durumunda 16 bin 532 lira 90 kuruş, yüzde 50 olması durumunda 17 bin 103 lira olacak. Zam oranının yüzde 55 olması durumunda ise asgari ücret 17 bin 673 lira 10 kuruşa yükselecek. Yani en iyi ihtimalle Türk-İş’in geçtiğimiz günlerde açıkladığı açlık sınırının bir tık üzerinde olacak. O da birkaç ay için geçerli. Sonrasında asgari ücret yine, açlık sınırının altında kalacak ve tartışmalar kaldığı yerden devam edecek. Bu yıl olduğu gibi 2024’ün ikinci yarısında yeni bir ücret ayarlaması yapılacak mı derseniz, onun önünü de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, geçtiğimiz günlerde TBMM’deki komisyon toplantısında “yapılmayacak” diyerek kesti. Yukarıda, olması muhtemel, artış oranlarını ve bir çalışanın alacağı ücreti üç aşağı-beş yukarı yazdık. Bu yazılan oranlarla, yaşadığımız enflasyon örtüşüyor mu derseniz işte orada ne yazık ki olumlu bir cevap veremiyoruz. Çünkü yine Türk-iş’in açıkladığı açlık sınırı rakamlarına göre gıdada yaşadığımız enflasyon yüzde 80’i geçmiş durumda. 2024 yılı beklentisi ise bundan aşağı kalmıyor. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, son politika faizi artışından sonra yaptığı açıklamada, enflasyon konusunda içimizi serinletecek hiçte olumlu görüşlerden bahsetmedi. Yani belirlenecek olan asgari ücret bizim 2024 yılı hedefleri kapsamında değerlendirildiğinde, ancak ve ancak 2023’te oluşan kayıplarımızı telafi etmeye yetecek. 2024’ün hesabını da 2025’te görecekler. Size sadece kış aylarına girdiğimiz için doğal gazdan bir örnek vermek istiyorum. Malum, seçimlerin hatırına yıl başına kadar kullandığımız doğal gazın 25 metreküpünü devlet karşılıyor. Üst tarafı vergilendiriliyor. Ama kış aylarında durum çok farklı. Gaz-Bir’in yaptığı bir araştırmaya göre 2021-2022 kış dönemi hanelerde aylık ortalama 156 metreküp doğalgaz tüketilmiş. Malum, iklim krizi nedeniyle değişen hava şartları ortalama doğalgaz tüketimini de artırıyor. Son 5 yıllık dönemde 2021-2022 kış dönemi hane başı tüketiminin en yüksek olduğu kış dönemi olarak kayıtlara geçmiş. Buna göre, son 5 yıldaki kış döneminin aylık ortalama hane başı tüketimi 145 metreküp olarak hesaplanmış.Hesaplamalarda Kasım-Aralık-Ocak-Şubat-Mart ayları baz olarak alınmış. Tüketimin en yüksek olduğu ay Şubat olurken, Şubat 2022’de ortalama hane tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 23 artışla 195 metreküp olarak gerçekleşmiş. Yani devletin bizlere tanıdığı 25 metreküplük bedava doğal gaz bunun yanında bir hayli az kalıyor. Gaz-Bir, hane başına ortalama doğal gaz miktarını 145 metre küp baz alarak bir hesaplama yapmış. Buna göre, İstanbul’da bir aile bugün itibariyle 914 lira, Ankara’da 1050 lira, Erzurum’da ise 1268 lira gaz faturası ödemek zorunda kalacak. Bu sadece doğal gazda yaşanana bir örnek. Bunu diğer temel giderlere yansıttığınızda önümüze öyle bir tablo çıkıyor ki, bugünkü şartlarda asgari ücrete yüzde 100 zam yapılsa yeri vardır diyebiliriz. Gelelim bugünkü toplantının taraflarına. Orada da adil olmayan bir durum var. Asgari Ücret Komisyonu 15 kişiden oluşuyor. işçi, işveren ve hükümetten 5’er temsilciden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu milyonların kaderini belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralıkta dört kez toplanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde komisyon başkanının bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.Aslında Komisyonun belirlediği rakama son noktayı ise Cumhurbaşkanı Erdoğan koyuyor. Alınan kararın açıklanması noktasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da tespit edilen rakama, cüz-i de olsa çalışanlar lehine olumlu bir katkısı olabiliyor. Dileğimiz, gelecek yıl için belirlenecek rakama katkısının daha büyük olması yönünde.
