Sanatta Engel Yok Vakfı için düzenlediğimiz çalıştay dolayısıyla beş gün boyunca Mürefte’nin mis gibi havasını soludum. Trakya’nın bu bölgesinin tarihi çok gerilere dayanıyor. M.Ö. 1190’dan beri Perslerin, Romalıların, Hunların, Arapların Peçenekler ve Trakların yaşadığı Mürefte tarihte “Miryofito”, “Miryefton”, “Mryofto” olarak anılmış. Eski Rumcada anlamı; bin bir çiçek demekmiş.
Osmanlı Lale devrinde ‘’Küçük İstanbul’’ olarak bilinen dağların denize bakan yamaçlarında dünyanın en kaliteli bağcılığı ve zeytinciliği yapılan Mürefte’nin ihtişamlı yaşamının geçmişinde deniz ticareti, şarap ve kiremit üretimi önemli bir yer tutmaktaydı.
1471’deki nüfus sayımıyla Fatih Sultan Mehmet tarafından Hıristiyan köylerine getirilen vergilerle Müslüman nüfus artarken; Kanuni Sultan Süleyman devrinde kapitülasyonlarla ticari faaliyetler Rumlar lehine gelişmeye başlamış. 1650-1900 yılları arasında deniz ticareti, şarap, kiremit üretimi ve denize bakan bağlarında yetişen emsalsiz üzümler, zeytin ve zeytinyağı üretimiyle Mürefte muhteşem bir devir yaşamıştı. Fransa ve İtalya’ya gemilerle şarap ve kiremit ihraç etmiş hatta Marsilya Kiremiti ve Rusya Kızıl Meydan yapı kiremitlerinin Mürefte’den gittiği bilgisi vardır.
1912’de yaşanan deprem ve sonrasında ahşap Rum evlerinde çıkan yangınlarla Mürefte kül olmuşsa da dolaşırken önümüze çıkan az sayıdaki tarihi yapılar geçmişteki Mürefte’nin yaşamına tanıklık etmeye devam ediyorlar.
Günümüze döndüğümüzde, Türkiye’nin ilk şarap müzesini açan ailenin şarapçılıkta üçüncü kuşağı A.Adnan Kutman, kendi kurmuş olduğu yeni tesislerde üretimlerini geliştirip devam ettirirken, miras yoluyla paylaşılmış olan şaraphaneleri geri toplamaya başlar. 2003’de ailenin şarapçılığa başladığı ilk şaraphaneyi diğer mirasçılardan devir alır. Harap olan binayı aslına uygun olarak yeniden inşa ederek, hayatının rüyasını gerçekleştirir.
15 yıla yakın uğraş sonunda Kutman Şarap Müzesi’nde ailenin şarap yapımında kullandığı ilk aletlerin yanı sıra 1911 senesine ait muhasebe kayıtlarını, Osmanlı dönemine ait tapu ve nüfus kağıtlarını, deprem sonrası Mürefte’sinin resimlerinin sergilendiğini görüyoruz. Eski tarihlerde şarap üretiminde kullanılan makineler, şarap tadım odası ve Mürefteli ressam Temel Şen’in yağlıboya tablolarının sergilendiği müze, bağbozumu zamanında şarap turlarına katılanların uğrak yeri oluyor.
Küratörlüğünü üstlendiğim Sanatta Engel Yok 1. Sanat Çalıştayı için A.Adnan Kutman beyefendi Sanatta Engel Yok Vakfı sanatçılarına Bedika Bistro’yu tahsis ediyor. Vakıf başkanımız Yasemin hanımla Adnan beyin dostluğundan doğan bu değerli organizasyonla ilk gün doğrudan Kutman yerleşkesine varıyor ve bizzat şahsı tarafından şarap tadımıyla karşılanıyoruz.
Her gün Beyaz Balina Otel’de dalgaların sesiyle uyuduğumuz gecelerin gündoğumuna uyanma şansı yakalıyorum. Güler yüzle karşılandığımız sabahlarda kahvaltımızı otelde yapıyor, çalışmak üzere Bedika Bistro Cafe’ye yol alıyoruz. Öğle yemeklerimizi ve sergi açılışımızın kokteylini Mürefte Tanıtma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği üstleniyor. Başkan Reşide Perçin, Saadet Caylak ve diğer üyeleriyle birlikte canla başla hazırlanarak, dernek bahçesinde ve Bedika Bistro’da bizleri samimiyet dolu sevgileriyle ağırlıyorlar.Çalıştay boyunca ziyaretçilerimizle buluşuyoruz. Mürefte halkı bizi yalnız bırakmıyor. Mürefteli ressamlar Cenap Ceylan, Kenan Şahin hep yanımızdalar. İğdebağları’nda Cenap Ceylan’ın duvar resmi önünde hepimiz birer kelebek oluyoruz.
Şarköy, Mürefte, İğdebağları, Hoşköy, Gaziköy, Uçmakdere’ye doğru yaptığımız kültür ve tarih gezileriyle bir zamanlar bölgenin en önemli ticaret merkezi olan ‘’Eski Mürefte’’ den kalma gümrük binası ve altınların işlenip şekil verildiği tarihi yapılar bugün hala dimdik ayaktalar.
Fransa’dan getirilen orijinal malzemelerle 1800’lü yıllarda inşa edilen Hora Feneri, Uçmakdere ile Mürefte arasında tüm haşmetiyle bizi selamlıyor. Kıyı boyunca deniz üzerinde yer alan balıkçı av kulübeleri oldukça dikkatimi çekiyor. Hayranlıkla izliyorum.
Cumartesi akşamı Beyaz Balina Otel‘de düzenlenen yemekli törende Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Albayrak adına Başkan Yardımcısı Ogün Kürümoğlu ve Şarköy Belediye Başkanı Alpay Var‘a teşekkür plaketleri takdim ediliyor.Nihal Arda ve Mürefte Korosu’nun seslendirdiği şarkılarla eğlendiğimiz gecede yorgunluğumuzu atarak, ertesi gün çalışmaya başlıyoruz.
Şarköy Belediye Başkanı Alpay Var’ın açılışını yaptığı sergimiz büyük ilgi görüyor. Eserlerimiz vakıf yararına satılıyor. Sanatımızı değerli bir hizmet uğruna ifa etmenin gönül rahatlığıyla 4000 yıldır topraklarında nice insanlar barındıran güler yüzlü, misafirperver insanların yaşadığı, sokakları üzüm, zeytin, deniz, balık kokan Mürefte’den gözümüz arkada ayrılıyoruz.
