Maliyet; sadece “20 Mayıs 1915 tarihinde şehri ele geçiren Ermeniler üzerinden Rusların işgal ettikleri Van değil, kısa bir süre sonra Bitlis, 1916 yılı Şubat ayından itibaren büyük Erzurum vilayeti de eklenince bütün Doğu Anadolu idi.Olayların kısa bir kronolojisi:2 Ağustos 1914 – Osmanlı Devleti ile Almanya arasında gizli Askeri İttifak imzalanıyor.10 Ağustos 1914 – Almanya Genelkurmay Başkanı’ndan Enver Paşa’ya gelen özel Mektupta, “Göreviniz, düşman askerlerini Savaş’ın Batı Cephesinden uzakta tutmak.” talimatı var. Bu gizli ve son derece önemli bilginin kaynağı: Kress von Kressenstein, “Türklerle Beraber Süveyş Kanalına” Genelkurmay Yayını, 1943. Ağustos 1914, Taşnak Partisi Kongre Kararı: “Savaş’ta Rus Ordusuna her şekilde destek.”Eylül ayından itibaren silahlandırılmış Ermeni Gönüllülerinin eğitimi başlıyor. Savaşa hazırlık 1 Kasım 1914 Rusya Osmanlı Devleti’ne Savaş ilan ediyor. Savaş’a dahil oluyoruz. Osmanlı Devleti’nin Kafkasya Cephesinde güçlü 3. Ordusunun eğitimli 120 000 askeri var.15 Aralık 1914 – 15 Ocak 1915 SARIKAMIŞ MACERAMIZBir ay içinde “hasımsız” bir operasyon ile 120 000 mevcutlu dipdiri-dimdik ordunun en az 65 bini şehit olmuş, kaçaklar ve esirler çıktıktan sonra 30 bin civarında hasta-yaralı ve moralsiz bir iskelet kalmıştı. Ruslara ve isyancı Ermenilere, rüyalarında görseler inanamayacakları kadar uygun, kocamaan bir boş bir bölge kalmıştı: “Çok az bir gayretle al senin olsun,” demiştik.Mart ayında karların erimeye başlaması ile önde Erzurum eski mebusu Pastırmacıyan’ın komutasındaki Ermeni Gönüllü Taburları, Rus askerler Ağrı’dan girmişler, karşılaştıkları Türk ve Köylerini yakıp- yıkarak Van’a doğru ilerlemişlerdi. Öte yanda Van’da Ermeni İsyancılar başarıya ulaşarak Osmanlı Devleti’nin bu önemli vilayetini Nisan ayının son haftasında ele geçirmişler ve arkadan gelen Ruslara bir ay sonra teslim etmişlerdi, 20 Mayıs 1915.Tesadüfe bakınız, Van’ın Ermeni İsyancılar tarafından ele geçirildiği günlerde, İngiliz-Fransız askerleri Gelibolu’ya çıkmışlardı.3. Ordu’dan kalan birlikler Ağustos ayında kısa bir süre için Van’ı geri almışlarsa da Eylül ayının sonunda Rus ordusu üstün kuvvetler ile Van-Bitlis bölgesinde yeniden duruma hakim olmuşlardı.Doğu Anadolu’nun askeri açıdan zayıf durumunu gören Ruslar 1916 yılı Şubat ayında bölgenin en önemli şehri olan Erzurum’u ele geçirmişler ve Batı yönünde ilerleyerek Temmuz ayında Trabzon ve Erzincan dahil bütün Doğu Anadolu’nun tek hakimi olmuşlardı. Rus işgali nedeniyle yüzbinlerce Türk bölgeden göç etmişlerdi.Görüldüğü gibi bir hiç uğruna hem 60-70 bin şehit vermiş hem Doğu Anadolu’yu kaybetmiştik. Enver Paşa SARIKAMIŞ’ta çok büyük bir kayba neden olmuştur.
Recent Comments
Görüntülenecek bir yorum yok.